Księga strachów

Z Wikipedii

Księga strachów, w późniejszych wydaniach Pan Samochodzik i dziwne szachownice – tytuł powieści dla młodzieży autorstwa Zbigniewa Nienackiego, wydanej po raz pierwszy w roku 1967. Powieść wchodzi w skład cyklu Pan Samochodzik, opisującego przygody historyka sztuki - detektywa noszącego to przezwisko.

Książka była przed rokiem 1999 lekturą szkolną dla VII klasy szkoły podstawowej (8-klasowej).

[edytuj] Fabuła

Uwaga! W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

Akcja powieści rozgrywa się nad jeziorem Jasień. Harcerze opowiadają panu Samochodzikowi o zabawie nazwanej "Ksiega strachów", w którą bawili się na obozie harcerskim. Polegała ona na odwiedzaniu w nocy miejsc, gdzie rzekomo straszyło - jeśli nie spotkali tam ducha, stawiali tabliczkę z napisem: "Sprawdzone. Tu nie straszy". Zauważyli jednak, że każde z tych miejsc było oznaczone zagadkową szachownicą. Pan Samochodzik podejrzewa, że może ona mieć związek z rodem von Haubitz oraz zaginionym pamiętnikiem hrabiego Konrada. Znalezienie owego pamiętnika mogłoby wyjaśnić ponurą przeszłość jego autora.

[edytuj] Ciekawostki

W Księdze strachów Pan Samochodzik twierdzi, że miesiąc wcześniej zajmował się Tajemnicą tajemnic (albo Golemem w starszych wydaniach Księgi strachów), którą Nienacki opisał dopiero w 1975 roku. Postać Baśki, starego znajomego w Tajemnicy tajemnic, pojawia się dopiero w Nowych Przygodach, napisanych po Księdze strachów, jako nowy znajomy. Otóż w Księdze strachów harcerze mają po czternaście lat, podczas gdy w Nowych Przygodach, Wilhelm Tell jest już dowódcą drużyny i po maturze. Czyli:
- Tajemnica tajemnic poprzedza Księgę strachów
- Nowe Przygody poprzedzają Tajemnicę tajemnic
- Księga strachów poprzedza Nowe Przygody

[edytuj] Zmiany tekstu w kolejnych wydaniach

Nienacki w kolejnych wydaniach powieści dokonywał drobnych zmian redakcyjnych i merytorycznych tekstu. W wydawanej od 1993 r. przez Wydawnictwo Warmia tzw. "czarnej serii" książek o Panu Samochodziku - za zgodą autora lub jego spadkobierców - dokonano "uwspółcześnienia akcji" (o około 20 lat naprzód), sprowadzającego się się do wielu poprawek ideologicznych oraz geograficznych (nazwy instytucji, firm czy państw itp.). Dokonano również zmiany tytułu powieści z Księga strachów na Pan Samochodzik i dziwne szachownice.

Przykłady zmian:

w Księdze strachów, Pan Samochodzik jest "pracownikiem muzeum i ochrony zabytków"; w Dziwnych szachownicach, tzn. po zmianie tytułu, jest już "pracownikiem Naczelnego Zarządu Muzeów w Ministerstwie Kultury i Sztuki"; jednak dalej w książce znowu staje się oprowadzającym wycieczki pracownikiem muzeum;
w Dziwnych szachownicach Pan Samochodzik nie jest już w ORMO; samochód Warszawa kontrwywiadu (policji?) został zastąpiony Ładą; daty zostały przesunięte na początku książki, jednak w dalszej treści nie zostało to konsekwentnie kontynuowane - np. wiek bohaterów, zwłaszcza 30-letniej Hildy, która miała 8 lat w 1945 roku i samego Konrada von Haubitza, który wobec tego robi karierę polityczną mając już siedemdziesiąt lat, nie pasuje.