Leiurus quinquestriatus

Z Wikipedii

Leiurus quinquestriatus
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	skorpiony
Rodzina	Buthidae
Rodzaj	Leiurus
Gatunek	L. quinquestriatus
Nazwa systematyczna
Leiurus quinquestriatus
Ehrenberg, 1829

Leiurus quinquestriatus (ang. Death Stalker)

Wstęp

Gatunek ten został opisany przez niemieckiego zoologa i przyrodnika Christiana Gottfrieda Ehrenberga w roku 1829. Jest to skorpion z rodziny Buthidae, owiany złą sławą - wszak jest drugim co do siły jadu skorpionem na ziemi. Znany jest także pod nazwą "deathstalker" (z ang. niosący śmierć) lub "Yellow Scorpion" (żółty skorpion, co odnosi się do jego koloru). Wyróżniane są następujące podgatunki :

- Leiurus quinquestriatus quinquestriatus

- Leiurus quinquestriatus hebraeus

Podgatunek L. quinquestriatus hebraeus charakteryzuje się ciemniejszym przedostatnim segmentem metasomy, ciemniejszą mesasomą i prosomą w porównaniu z kolorem tych części u podgatunku L. quinquestriatus quinquestriatus, a oprócz tego podgatunek hebraeus jest nieco mniejszy od nominalnego , podgatunki te mają także odrębny areał występowania, co zostanie dokładniej opisane w dalszej części artykułu. Podgatunek nominalny dorasta do 10 cm długości. Występowanie

Leiurus quinquestriatus quinquestriatus - Algieria, Czad, Egipt, Etiopia, Libia, Mali, Niger, Somalia, Sudan i Tunezja

Leiurus quinquestriatus hebraeus - Izrael, Jordan,Jemen, Liban i Syria

Ponadto nieokreślone podgatunki tego skorpiona występują w Omanie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Katarze i Tunezji. Nazwa "hebraeus" ma zapewne związki z przymiotnikiem "hebrajski" lub z miastem Hebron, co odnosi się do terenu występowania podgatunku. Środowisko występowania i biotop

Skorpion ten ma dużą zdolność do przystosowywania się do ekstremalnych warunków. Znajdowany jest na podłożu suchym, na terenach gdzie wilgotność jest niska i bardzo niska. Spotyka się go na terenach pustynnych, ale nie występuje na piaszczystych wydmach. Zamieszkuje opuszczone nory pozostawione przez inne zwierzęta, naturalne nierówności terenu, szczeliny w budynkach, miejsca pod kamieniami i inne, tym podobne kryjówki. Często dostosowuje je do swoich potrzeb (m.in. pogłębia je). Bardzo rzadko zdarza się, aby ten skorpion sam budował "z niczego" swoją norkę. Pojemnik hodowlany Zwierzę to nie potrzebuje wielkiego terrarium. Pojemnik o podstawie 25x25 cm i wysokości dwóch i pół długości skorpiona (ok. 25 cm) jest całkowicie wystarczający. Jako podłoże możemy zastosować piasek, mieszaninę piasku ze żwirem drobnej granulacji lub, niekiedy stosowany, piasek z domieszką włókna kokosowego (jednak estetyka tej mieszaniny jest dyskusyjna). Jako kryjówkę układamy na podłożu płaskie kamienie, pod którymi skorpion znajdzie sobie schronienie. Możemy umieścić rośliny sztuczne lub naturalne, ale takie, który wytrzymają surowe warunki panujące w terrarium. Terrarium bezwzględnie musi być otwierane od góry (tzw. terrarium typu "czeskiego"). Uniemożliwi to, a w najgorszym wypadku utrudni skorpionowi ucieczkę z terrarium, który przy próbie ucieczki wykorzystuje wszystkie możliwe sposoby, m.in. podpiera się metasomą, wybija się do góry, zaczepia na warstwie sylikonu. Pokrywka powinna być na tyle ciężką, aby skorpion nie miał możliwości jej podważenia. Wewnątrz terrarium możemy umieścić miseczkę na wodę.

Temperatura i wilgotność

Leiurus quinquestriatus to skorpion żyjący w wysokich temperaturach. Najbardziej aktywny jest przy temperaturze rzędu 28-34 stopnie Celsjusza, chociaż nieco niższa temperatura nie zaszkodzi naszemu podopiecznemu. Taką temperaturę uzyskujemy poprzez ogrzewanie terrarium lampką (tzw. lustrzanką) o mocy około 25 W lub kablem grzewczym, montowanym jednak albo na tylnej ściance, albo tylko pod częścią podłoża. Wilgotność niska - ok 40-50 %. Zbyt duża wilgotność może spowodować powstanie i rozwój grzybicy na skorpionie, tak więc należy uważać ze spryskiwaniem terrarium (bardzo mało wody, jedynie w róg terrarium) lub podawaniem wody do miseczki (także niewiele). Jednak mniejsze osobniki i samice w ciąży potrzebują nieco większej wilgotności.

Rozmnażanie

Skorpion ten jest gatunkiem stosunkowo łatwym w rozmnażaniu. Spowodowane jest to tym, że ciężarna samica chowa się w norze, a co za tym idzie jest mało podatna na stres. Ciąża u tego gatunku trwa od 3 do 5 miesięcy. Zwiększenie wilgotności do ok. 60% spowoduje przyspieszenie metabolizmu i szybsze wydanie na świat młodych. W miocie rodzi się od ok. 30 do 60 młodych (L.q.hebraeus) lub od ok. 40 do 100 (L.q.quinquestriatus).

Pokarm

Pajęczakom tym podajemy dostosowywany do wielkości osobnika pokarm. Młode możemy karmić wylęgiem świerszcza, trojszczykami lub małymi larwami mączników. Podrostki i dorosłe karmimy świerszczami, mącznikami lub karaczanami. Skorpion pobiera z pokarmu około 70% potrzebnej wody, tak więc podawanie dodatkowej jest konieczne.

Jad

Udało mi się dotrzeć do relacji osób ukłutych przez niewielkie osobniki (L2-L3). Jedna z osób opisuje ból w miejscu ukłucia - na kciuku- jako wrażenie podobne do ochlapania się rozgrzanym olejem. Po kilku sekundach poczuł mrowienie i pieczenie w wargach, policzkach i uszach. Po kilku minutach osoba ukłuta zaczęła odczuwać małe zawroty głowy. Po około czterech godzinach na palcu pojawił się mały bąbel, który jednak po kilkunastu dniach pękł i zniknął, nie pozostawiając trwałych śladów. Jednak jest to relacja z ukłucia przez bardzo małego osobnika. Nie wiadomo jak zareagował by organizm po wstrzyknięciu jadu przez dorosłego osobnika, jednak najprawdopodobniej jad spowodowałby ogromne zniszczenia w organizmie lub doprowadziłby do śmierci. Jad Leiurusa, podobnie jak jad większości skorpionów ma charakter nerusotoksyczny. Po dostaniu sie do organizmu atakuje układ nerwowy. Niszczy neuroprzekaźniki znajdujące się na neuronach, w synapsach, które normalnie umożliwiają przekazywanie impulsów mechanicznych. Uszkodzone przekaźniki na jednym neuronie, zaburzają pracę drugich, co powoduje, że jad rozprzestrzenia się po organizmie bardzo szybko. Po wprowadzeniu jadu przez dorosłego osobnika niezbędne jest podanie surowicy przeciwjadowej, jednak należy pamiętać, że skorpiony mają możliwość dozowania ilości wprowadzonego jadu, co oznacza że dorosły Leiurus nie musi zużyć całego zapasu jadu. Po wypadku możemy odczuwać jeszcze przez wiele miesięcy odczuwać pewną niesprawność zranionego narządu. W przypadku mniejszych osobników zwykle wystarcza podanie leków antyhistaminowych i przeprowadzenie terapii objawowej. Na koniec trochę informacji o badaniach prowadzonych nad jadem tego skorpiona. Jednostką stosowaną w badaniach nad siłą jadu jest LD50 - mg/ kg masy ciała. Wartość LD oznacza dawkę substancji, jaka powoduje śmierć określonego procenta, określonego gatunku zwierząt po jej wchłonięciu, czyli w przypadku LD50 opisujemy po jakiej dawce na kg ciała zwierzęcia padła polowa osobników. Przy doświadczeniach wprowadza się jad dożylnie (intra venosa, w skrócie iv) lub podskórnie (sub cutanea, skrót sc). Wyniki badań opisane przez niezależnych naukowców wyglądają następująco :

- W 1971 roku Zlotkin w badaniach metodą sc na myszach ustalił LD50 Leiurus quinqestriatus na poziomie 0,255 mg/kg

- Następne badania Zlotkina i Hassana w latach 1976-1984 wykazały LD50 sc i iv w zakresie od 0,16 (iv) -0,50 (sc) mg/kg

- Badanie niemieckiego biologa Gerharda Georga Konrada Habermehla w 1981 roku dało metoda sc rezultat 0,33 mg/kg

Obecnie jad L. quinquestriatus jest uznawany za jeden z najsilniejszych na świecie, drugi wśród skorpionów (pierwszy jest Androctonus crassicauda).

Końcowe uwagi

Z pewnością jest to skorpion wyłącznie dla osób bardzo doświadczonych i placówek naukowych. W żadnym wypadku jego hodowli nie powinni podejmować się początkujący, niepewni swoich umiejętności terraryści. Przed kupnem skorpiona koniecznie trzeba zaopatrzyć się w odpowiednio długą pęsetę (min. 30 cm długości) oraz zestaw odpowiedniej długości pręcików do operacji wewnątrz terrarium. Pojemnik z tym skorpionem powinien być dokładnie opisany i zabezpieczony, dostępu do niego nie powinni mieć inni domownicy. Jest to piękny skorpion, lecz bardzo niebezpieczny. Jest to bardzo nerwowe zwierzę, nieraz do tego stopnia, że atakuje cień padający na podłoże terrarium. Początkujący tego skorpiona powinni oglądać jedynie na zdjęciach.

Zródła

www.scorpionidae.pl - Polski serwis poświęcony skorpionom

http://www.ub.ntnu.no/scorpion-files/ - The Scorpion Files

http://www.science.marshall.edu/fet/euscorpius/ - Magazyn "Euscorpius"

http://pagesperso-orange....pions/index.htm - The Scorpion Fauna