Leworęczność
Z Wikipedii
Leworęczność (dawniej mańkuctwo) - odwrócona w stosunku do większości ludzi funkcjonalność prawej i lewej ręki. Około 8–15% ludności jest leworęczna. Osoby leworęczne w odróżnieniu od praworęcznych, piszą, jedzą i wykonują większość czynności wymagających dużej precyzji ruchów za pomocą ręki lewej. Leworęczni nazywani są czasem mańkutami, lecz jest to określenie nie akceptowane przez wielu ludzi, a nawet uważane za obraźliwe.
Leworęczność wynika z silniejszego rozwoju prawej półkuli mózgu, co objawia się nie tylko w częstszym używaniu lewej ręki, lecz także w lepszym i sprawniejszym funkcjonowaniu całej lewej strony ciała. Tendencja do leworęczności pojawia się w niemowlęctwie i utrwala około 2 roku życia.
W wielu starożytnych krajach (np. Egipt, Chiny) stosowano zapis sprzyjający leworęczności - od strony prawej do lewej (lub w pionowych kolumnach zapisywanych również od prawej do lewej) - do dziś stosowany m.in. w piśmie arabskim i hebrajskim. Jednakże przez wieki, szczególnie w Europie (z wyjątkiem Anglii), zachodziły liczne reformy kulturowe, będące m.in. wynikiem stałego wpływu różnych narodowości i wiary oraz dążenia ludzkości do ujednolicenia, które doprowadziły do przyjęcia zasady praworęczności w krajach "starego lądu", będącej zarówno symbolem - oznaką "prawości postępowania". Po okresie antyku osoby leworęczne były więc coraz rzadziej spotykane, czasami wręcz zmuszane do ukrywania swojej odmienności, co wynikało głównie z przekonania społeczeństwa, że nie jest to cecha normalna - powodowało to wręcz zmuszanie dzieci przez rodziców i nauczycieli do korzystania z ręki prawej, wbrew ich naturalnej skłonności. Ostatnie badania przeprowadzone wśród osób naturalnie leworęcznych i leworęcznych "nawróconych" na praworęczność wykazały wśród osób drugiej grupy znaczne osłabienie zdolności manualnych. Toteż dziś taka praktyka jest rzadziej spotykana - dodatkowym aspektem stała się obecnie tania produkcja masowa dzięki której miejsca publiczne oraz przedmioty codziennego użytku, chociażby takie jak nożyczki są coraz częściej tak projektowane, by swobodnie mogły z nich korzystać również osoby leworęczne.
W tańcu i niektórych dyscyplinach sportowych np. w gimnastyce i łyżwiarstwie, leworęczność - ze względu na częste połączenie z lewonożnością, bywa połączona z prawoskrętnością, czyli wszelkie obroty i ewolucje wykonywane są łatwiej w stronę odwrotną, niż w przypadku większości osób.
Według naukowców, osoby leworęczne posiadają duże uzdolnienia matematyczna, plastyczne i muzyczne.
Największa liczba osób leworęcznych występuje wśród Eskimosów i Żydów (20%). Najmniejszy odsetek występuje w Chinach i Japonii (zaledwie 3%).
Od 1992 roku leworęczni obchodzą 13 sierpnia swoje święto - Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych.
Pokrewnymi zjawiskami są również między innymi lewo: "nożność", "oczność" (oko dominujące), "uszność".
