Lex (starożytny Rzym)

Z Wikipedii

Lex ( łac. lex - l.mn. leges) – 1) ustawa, czyli akt prawny w starożytnym Rzymie zwłaszcza w okresie republikańskim, ustanowiony przez kompetentny organ prawodawczy, głównie przez komicjum centurialne, podjęta na wniosek urzędnika je zwołującego. Stała ona najwyżej w hierarchii norm prawnych i dlatego uchylona mogła być tylko przez inną ustawę lub poprzez długie niestosowanie w praktyce (desuetudo). Ustawy (leges) najczęściej nosiły nazwy swoich wnioskodawców (od nazwiska rodowego – nomen gentilicum) np. lex Hortensia od Kwintusa Hortensjusza. W czasach Augusta, czyli w początkowym okresie pryncypatu wydano jeszcze sporo ustaw, jednak stopniowo działalność ustawodawcza, tak jak i rola zgromadzeń ludowych malała. Ostatnia znana nam ustawa to lex agraria z 96 r. uchwalona w czasach Nerwy.

2) Lex w szerszym sensie to także od r. 287 p.n.e. uchwała concilium plebis (plebiscita), kiedy to na mocy lex Hortensia nadano jej moc ogólnie obowiązującą.

3) Lex to także konstytucja cesarska od czasów końca pryncypatu.