Lina Kostenko
Z Wikipedii
Lina Kostenko (ukr. Ліна Василівна Костенко) (ur. 19 marca 1930 w Rżyszczewie (ukr. Ржищів) na Kijowszczyźnie, około 60 km na płd.-wsch. od Kijowa, na prawym brzegu Dniepru) – ukraińska poetka i tłumaczka, autorka liryków miłosnych i o tematyce patriotycznej.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Lina Kostenko pochodzi z rodziny nauczycielskiej. W 1936 roku, jako sześcioletnia dziewczynka, wyjechała z rodzicami do Kijowa, gdzie ukończyła szkołę podstawową i średnią. W 1947 rozpoczęła edukację w instytucie pedagogicznym. W 1956 ukończyła naukę w moskiewskim Instytucie Literackim im. Gorkiego.
[edytuj] Twórczość
Kostenko jest autorką zbiorów: Wędrówki serca (Mandriwky sercia, 1956), Promień ziemi (Prominnja zemli, 1957), Żagle (Witryła, 1958), Książęca góra (Knjaża hora, 1976). Nad brzegami wiecznej rzeki (Nad berehamy wicznoj riky, 1977), Scytyjska baba (Scytska baba, 1979), Niepowtarzalność (Nepowtornist, 1980), Ogród nie topniejących rzeźb (Sad netanuczych skulptur, 1987), Bzowy król (Buzynowyj car, 1987), Wybrane (Wybrani, 1989), Inkrustacje (Inkrustacji, 1994), historycznej powieści poetyckiej pt. Marusia Czuraj (1979), poematu dramatycznego pt. Śnieg we Florencji (Snih u Florenciji, 1987) oraz powieści historycznej pt. Beresteczko (2000).
Za powieść poetycką Marusia Czuraj i tomik Niepowtarzalność, Lina Kostenko została w 1987 roku laureatką nagrody im. Tarasa Szewczenki przyznawanej przez ukraińską SRR. Kostenko należała do poetyckiego ugrupowania "szistdesjatnykiw".
Utwory Kostenko były przekładane na wiele języków (jej wiersze na język polski tłumaczył Leszek Engelking). Sama poetka jest autorką przekładów poezji czeskiej i polskiej, tłumaczyła m.in. wiersze Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
[edytuj] Marusia Czuraj
Zarówno tomik liryki Nad brzegami wiecznej rzeki, jak i historyczna powieść wierszem Marusia Czuraj udowodniły, że w dziedzinie filozoficzno-refleksyjnej, obracającej się w kręgu problematyki sztuki, historii i etyki, jak i w dziedzinie syntezy liryki i epiki, zwracającej się ku impulsom historycznym, ku postaci "dziewczyny z legendy", Marusi Czuraj, autorki znanych pieśni liryczno-patriotycznych, mamy do czynienia z wybitną indywidualnością twórczą. Sytuuje to Linę Kostenko wśród najznakomitszych pisarzy ukraińskich. Udane wskrzeszenie gatunku "powieści wierszem", podjęcie problematyki jedności twórcy i ludu, poruszenie dylematów społeczno-etycznych za pomocą na wpół legendarnych odwołań historycznych, odbyło się w Marusi Czuraj głównie dzięki syntezie liryki i epiki. Autorka przedstawia szeroką panoramę życia Ukrainy połowy XVII w., dokonując rekonstrukcji historycznych wydarzeń, nie mających dokumentalnego potwierdzenia, wskrzeszając postać "pieśniarki z ludu", dziewczyny z Połtawy. Poetka w sposób szczególnie sugestywny odmalowała dramat artysty w niesprzyjających mu warunkach. Zresztą nie tylko w Marusi Czuraj Kostenko rozpatruje dramat twórcy.
[edytuj] Wiersze
Wiersze Liny Kostenko mienią się różnymi barwami myśli i odczuć. Ujawniają one różne stany i przeżycia autorki, prezentują rozważania o współczesności w kontekście i tragicznym, i satyrycznym. Sceptycyzm, ironia, niechęć do publicystycznych deklaracji, znalazły wyraz w wielu lirykach Liny Kostenko. Zbiory wierszy poetki prezentują rozmaite odmiany liryki – od intymnej, miłosnej, przez pejzażową, do medytatywnej i filozoficznej. Jej spostrzeżenia związane z ukraińską współczesnością są często pesymistyczne. Czas, jego oblicze i charakter, a więc i historia i jej meandry, sztuka, piękno, rola i miejsce poety we współczesnym świecie, kwestia wolności człowieka – to ogólnie zakreślony krąg problematyki poezji Liny Kostenko.
[edytuj] Bibliografia
- F. Nieuważny, O poezji ukraińskiej, Białystok: Luk, 1993, str 248;
- Powroty nieobecnych. (L. Kostenko, W. Hołoborodko, I. Kałynec, W. Stus), Ostrowiec Świętokrzyski: Miejskie Centrum Kultury w OŚ, 1990, str 26.
