Macierz jądrowa
Z Wikipedii
Macierz jądrowa, Matriks jądrowa, Nukleoszkielet, Szkielet jądrowy (ang. NM - nuclear matrix) - sieć włókien białkowych tworzących wewnętrzny szkielet jądra komórkowego, odpowiedzialny za utrzymanie struktury przestrzennej chromatyny. Do macierzy jądrowej należą pozachromatynowe struktury pozostałe po trawieniu jądra komórkowego buforami o wysokiej sile jonowej oraz niejonowymi detergentami i nukleazami.
[edytuj] Skład macierzy jadrowej
Strukturę macierzy jądrowej tworzą następujące elementy:
- blaszka jądrowa z jądrowymi kompleksami porowymi, która jest pozostałością otoczki jądrowej,
- resztkowa struktura jąderka,
- pozająderkowa włóknisto-ziarnista sieć znajdująca się w przestrzeni interchromatynowej, tworząca tzw. macierz wewnętrzną (ang. internal matrix).
Około 98% macierzy jądrowej stanowią białka. Reszta to kwasy nukleinowe oraz fosfolipidy. Białka macierzy jądrowej stanowią mniej niż 10% całkowitych białek jądrowych. Skład chemiczny matriks jądrowej nie jest do końca poznany, ale zidentyfikowano w jej obrębie m.in.: białka matryny, laminy, białka Ag-NOR, aktynę, białka rybonukleoprotein jądrowych, polimerazę α, topoizomerazę oraz kinazę jądrową zależną od kalmoduliny i jonów wapnia.
[edytuj] Funkcje
Niewątpliwe jest, że do funkcji macierzy jądrowej należy utrzymywanie wewnętrznej architektury jądra komórkowego. Funkcjami hipotetycznymi są:
- rola w replikacji DNA,
- udział w regulacji ekspresji genów,
- uczestnictwo w transkrypcji i dojrzewaniu pre-rRna oraz hnRNA oraz w transporcie prekursorów rybosomów do cytoplazmy,
- wiązanie hormonów steroidowych,
- rola w procesie wirogenezy; fosforylacja białek wirusowych,
- wiązanie karcynogenów.
[edytuj] Bibliografia
- Maria J.Olszewska, Wanda M.Krajewska: Jądro komórkowe. W: praca zbiorowa pod redakcją J.Kawiaka, J.Mireckiej, M.Olszewskiej, J.Warchoła: Podstawy cytofizjologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-11829-6.
- Stanisław Orkisz, Hieronim Bartel: Organizacja i funkcjonowanie jądra komórkowego. W: Seminaria z cytofizjologii dla studentów medycyny, weterynarii i biologii. pod redakcją Jerzego Kawiaka i Macieja Zabla. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban i Patrner, 2002. ISBN 83-87944-62-9.
