Wikipedysta:Maire/brudnopis11
Z Wikipedii
 |
Ta strona opisuje zasady, którymi kieruje się w swych działaniach Komitet Arbitrażowy Wikipedii. Jako że dla prac Wikipedii jest to dokument niezwykle istotny, sugeruje się, by nie edytować go bez uprzedniego przemyślenia zmian i ich zaakceptowania przez konsensus członków Komitetu i zachowywać przy tym ostrożność większą nawet niż w przypadku strony dotyczącej pozostałych zasad. |
Skrót: WP:PA |
Polityka arbitrażu jest zbiorem ogólnych wskazówek dotyczących działalności Komitetu Arbitrażowego.
Spis treści |
[edytuj] Zakres działań
Członkowie Komitetu Arbitrażowego zastrzegają sobie, według swojego uznania, prawo do zajęcia się bądź nie zajęcia się rozpatrywaniem konkretnego sporu. Poniższe wskazówki o charakterze ogólnym znajdą zastosowanie w większości przypadków, jednak arbitrzy mogą czynić od nich wyjątki.
- Arbitrzy zajmują się rozpoznawaniem spraw kierowanych do nich przez Komitet Mediacyjny
- W przypadku, gdy spór nie przeszedł przez stadium mediacji, ani inne wcześniejsze etapy rozwiązywania konfliktów, arbitrzy mogą przekazać go Komitetowi Mediacyjnemu, o ile zdaniem tego ostatniego istnieje prawdopodobieństwo, że w danym wypadku mediacja lepiej spełni zadanie.
- Arbitrzy mogą zwrócić się do Jimbo Walesa o opinię, czy zająć się danym sporem.
- Arbitrzy rozpatrują przede wszystkim spory interpersonalne.
- Arbitrzy zajmują się rozpatrywaniem bądź odmawiają rozpatrzenia spraw zgodnie z życzeniem społeczności, tam gdzie istnieje co do tego konsensus.
- Arbitrzy nie rozpatrują spraw, w których nie poproszono ich o arbitraż.
- Jako że Komitet jest organem odpowiedzialnym przed Zarządem Wikimedia Foundation, który jest władny polecić Komitetowi wydanie werdyktu lub zalecić działanie innego rodzaju [?], członkowie Zarządu nie podlegają kompetencji Komitetu.
[edytuj] Zasady
Arbitrzy będą rozstrzygać sprawy, stosując się do:
- ustalonych zasad, zaleceń, zwyczajów i praktyk powszechnie przyjętych na Wikipedii, w tym zaleceń edycyjnych i wikietykiety;
- reguł Wikipedii: dyrektyw i decyzji Fundacji Wikimedia, regulaminów, zrzeczenia się odpowiedzialności, warunków licencji;
- obowiązujących norm prawnych dotyczących projektu i jego uczestników.
Wszystkie one stosowane będą przez członków Komitetu zgodnie ze zdrowym rozsądkiem, ich najlepszym rozeznaniem, oraz przy uwzlędnieniu oczekiwań społeczności. Komitet Arbitrażowy nie pracuje w systemie precedensowym. Każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie, z zachowaniem zasad Wikipedii i zdrowego rozsądku. Arbitrzy korzystać będą raczej ze zdobytego [w nich] doświadczenia.
[edytuj] Jawność
- Arbitrzy używający więcej niż jednego konta użytkownika wyjawią ich nazwy do wiadomości publicznej.
- Każdy arbiter ma prawo zdecydować w jakim zakresie szczegóły dotyczące jego/jej danych osobowych poda do wiadomości publicznej oraz do wiadomości pozostałych członków Komitetu.
- Arbitrzy przeprowadzają dowody (w tym wysłuchują wyjaśnień) publicznie. Mają jednak prawo, w wyjątkowych przypadkach, do przeprowadzenia niektórych dowodów niejawnie.
- Obrady Komitetu najczęściej odbywają się niejawnie, jednak Komitet przedstawia publicznie szczegółowe uzasadnienie swoich decyzji.
[edytuj] Wnioski o arbitraż
Komitet Arbitrażowy przyjmuje do wiadomości wnioski o arbitraż i podejmuje decyzję o rozpatrzeniu spraw według własnego osądu, zgodnie z opisanymi wyżej zasadami.
Komitet przyjmuje sprawę do rozpatrzenia, gdy zagłosuje za tym co najmniej czterech arbitrów więcej niż przeciw. Pomiędzy złożeniem głosu oznaczającego otwarcie sprawy a samym otwarciem zachowywany będzie co najmniej dwudziestoczterogodzinny okres karencji, chyba że Komitet w drodze głosowania ustali inaczej. Komitet odrzuci sprawę, jeżeli co najmniej czterech jego członków już zagłosuje przeciw jej przyjęciu, lub w przypadku gdy przez długi czas nie dojdzie do przyjęcia sprawy i będą znikome szanse, by do niego doszło.
Sprawy nie spełniające kryteriów przyjęcia przez Komitet będą po 10 dniach wycofywane ze strony z wnioskami.
Poszczególni arbitrzy przedstawią uzasadnienie swego głosu, jeśli będą czuli taką potrzebę lub też na prośbę.
Użytkownicy, których prawo do edytowania Wikipedii zostało ograniczone mogą zgłosić wniosek o arbitraż któremuś z członków Komitetu drogą e-mailową.
[edytuj] Kto bierze udział w arbitrażu?
Wszyscy arbitrzy biorą udział w rozpatrywaniu wszystkich spraw, z wyjątkiem sytuacji, gdy arbiter wyłączy się od udziału w sprawie z przyczyn osobistych lub zostanie wyłączony pod zarzutem stronniczości. Jeśli arbiter uważa, że zachodzi w wypadku jego udziału w sprawie konflikt interesów, powinien się z niej wyłączyć. Użytkownicy, którzy sądzą, że w przypadku któregoś arbitra zachodzi konflikt interesów, powinni złożyć w trakcie procesu arbitrażowego odpowiednie oświadczenie. Arbitrzy nie muszą rezygnować z udziału w sprawie z przyczyn mało istotnych, np. cofnięcie edycji użytkownika będącego stroną w sprawie stanowiącej przedmiot arbitrażu najprawdopodobniej nie będzie wystarczająco istotnym powodem do wyłączenia (się) arbitra ze sprawy.
[edytuj] Rozpatrywanie sprawy
Strony zaangażowane w spór rozpatrywany przez Komitet Arbitrażowy przedstawiają swoją sprawę i dowody na podstronie strony dotyczącej danej sprawy (która z kolei stanowi podstronę Wikipedia:Wnioski o arbitraż), z nagłówkiem "[Tytuł artykułu]", "[Użytkownik]" albo "[Użytkownik A] contra [Użytkownik B]" lub podobnym, według uznania arbitra odpowiedzialnego za otwarcie sprawy. Określenie strony sporu dotyczy użytkownika lub użytkowników, w których sprawie toczy się postępowanie, lub wskazanych przez nich przedstawicieli.
Dowody wraz z krótką argumentacją mogą być zamieszczane we wskazanym miejscu przez same strony, zainteresowane osoby trzecie oraz przez arbitrów. Dowody takie będą zwykle brane pod uwagę tylko wtedy, jeśli pochodzić będą z łatwo weryfikowalnych źródeł – przede wszystkim wyciągów z historii edycji na stronach Wikipedii (tzw. "diffy"), odpowiednich fragmentów rejestrów operacji i logów dostępu do serwera oraz wpisów na oficjalnych listach dyskusyjnych lub innych źródeł związanych z projektami Wikimedia. Arbitrzy zastrzegają sobie prawo do nieuwzględnienia niektórych przedstawionych dowodów lub linii argumentacji, zwłaszcza gdy będą one nieweryfikowalne.
Pomiędzy otwarciem sprawy a początkiem obrad Komitetu stosuje się zwykle tygodniowy okres karencji.
Z powodu uprzywilejowanej natury mediacji, zachowanie i komentarze edytujących w trakcie oficjalnych prób mediacji nie mogą służyć jako dowód przeciw nim w żadnej sprawie rozpatrywanej przez Komitet Arbitrażowy, a wynikającej z takiej oficjalnej mediacji.
Jeśli obrady są upublicznione, nie powinno się na ich temat wygłaszać żadnych komentarzy aż do momentu po zakończeniu rozpatrywania sprawy, który arbitrzy wskażą jako czas przeznaczony na publiczne komentarze dotyczące obrad.
[edytuj] Nakazy i zakazy
W każdym momencie między otwarciem a zamknięciem sprawy arbitrzy mogą zaproponować tymczasowe środki zapobiegawcze (nakazy lub zakazy), będące rozstrzygnięciami wiążącymi do czasu zamknięcia sprawy. Zakazy i nakazy te mogą być egzekwowane za pomocą 24-godzinnych blokad w przypadku gdyby osoby nimi objęte owe nakazy lub zakazy złamały.
Nakaz lub zakaz uważany jest za przyjęty, jeżeli zagłosuje za nim co najmniej czterech arbitrów więcej niż przeciw.
Pomiędzy przegłosowaniem przyjęcia środka zapobiegawczego a jego wejściem w życie zachowany jest zwykle dwudziestoczterogodzinny okres karencji. Arbitrzy mogą jednak, w wyjątkowych okolicznościach, zagłosować za natychmiastowym zastosowaniem nakazu lub zakazu, jeśli co najmniej 4 z nich wyrazi taką chęć podczas głosowania [nad przyjęciem danego środka] lub jeśli większość arbitrów biorących udział w sprawie już zagłosowała za tym zakazem lub nakazem.
[edytuj] Ostateczna decyzja
Podczas obrad arbitrzy wypracują zgodną opinię w oparciu o zasady (ogólne stwierdzenia dotyczące polityki Wikipedii), stwierdzenia faktów (w danej sprawie), środki zaradcze (wiążące postanowienia, jakie czynności należy podjąć) oraz środki przymusowe (warunkowe postanowienia dotyczące czynności, jakie można podjąć przy spełnionych określonych warunkach). Każdy punkt będzie podlegać głosowaniu zwykłą większością głosów czynnych arbitrów (niewyłączonych z udziału w danej sprawie) – lista czynnych członków Komitetu znajduje się na stronie informacyjnej Komitetu Arbitrażowego. Stanowiska odrębne oraz opinie dotyczące przyjętych punktów zostaną odnotowane. Arbitrzy, którzy wstrzymają się od głosowania nad jakimś punktem, będą traktowani jako wyłączeni, co może spowodować obniżenie progu większości wymaganej dla przyjęcia danego punktu. W przypadku gdy żadna z propozycji działań nie uzyska poparcia większości, nie zostanie podjęta żadna decyzja i nie zostaną podjęte żadne działania.
Zasady to ogólne ustalenia dotyczące polityki Wikipedii i nie mają one ściśle określonej formy. Jednakże, tam gdzie należy, będą się one odwoływać do odpowiednich stron na temat polityki Wikipedii.
Stwierdzenia faktu będą mieć formę zbliżoną do poniższej:
- XXX zachowywał się/nie zachowywał się w sposób YYY [złamał/nie złamał zasadę/y ZZZ] (diff dotyczący incydentu 1) (diff dotyczący incydentu 2) (kolejne diffy)
Środki zaradcze będą mieć formę zbliżoną do poniższej:
- Użytkownika X przestrzega się przed czynieniem ataków osobistych nawet w przypadku wyraźnej prowokacji.
- Użytkownik X nie ma prawa dokonać w ciągu 24 godzin więcej niż jednego rewertu w artykule A.
- Użytkownik X poddany zostaje okresowi próbnemu dotyczącemu ataków osobistych na Y godzin/dni itp.; jeśli w tym czasie jego edycje będą mieć zdaniem jakiegoś administratora znamiona ataku osobistego, może on zostać pozbawiony prawa edycji Wikipedii na krótki okres do Z godzin, dni, itp.
- Użytkownikowi X zakazuje się edycji artykułu Y/ grupy artykułów Y na okres Z.
- Użytkownik X zostaje pozbawiony prawa edycji Wikipedii na okres Y.
Środki przymusowe będą mieć formę zbliżoną do następującej:
- Jeśli Użytkownik X będzie edytował artykuł Y/grupę artykułów Y, może zostać pozbawiony prawa do edycji na krótki okres, do jednego tygodnia.
Środki zaradcze i przymusowe (po zamknięciu sprawy w sposób opisany poniżej) mogą być egzekwowane poprzez działania administratorów, zwykle w formie blokady konta i/lub adresów IP.
Kiedy decyzja zostanie już opracowana, a odpowiednia liczba arbitrów podda sprawę rewizji i złoży głosy, jeden z arbitrów, którzy nie wstrzymali się od udziału w sprawie, może zainicjować wniosek o jej zamknięcie. Wniosek o zamknięcie uzna się za przyjęty, w momencie gdy za zamknięciem padną co najmniej cztery głosy więcej niż przeciw zamknięciu. Pomiędzy złożeniem głosu oznaczającego zamknięcie sprawy a wejściem w życie decyzji i przyjętych w niej środków zaradczych zachowany będzie minimum dwudziestoczterogodzinny okres karencji, chyba że czterech lub więcej arbitrów zagłosuje za natychmiastowym zamknięciem sprawy lub w przypadku gdy większość arbitrów biorących udział w sprawie zagłosowało za jej zamknięciem.
We właściwym czasie Komitet rozważy możliwość dodatkowych zabezpieczeń w oparciu o oprogramowanie komputerowe, w chwili obecnej nie uważa takich kroków za konieczne i opierać się będzie na [przyjętych] orzeczeniach.
Od decyzji Komitetu można odwołać się do Jimbo Walesa, który ma również prawo do ich zawetowania.
[edytuj] Nierozstrzygnięte kwestie organizacyjne
- Wybory członków Komitetu Arbitrażowego
- Procedura zmiany regulaminu arbitrażu
[edytuj] Zobacz też
- Wikipedia:Komitet Arbitrażowy
- Wikipedia:Wnioski o arbitraż
- Meta:Arbitration Committee
[[Kategoria:Rozwiązywanie konfliktów]] [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia dispute resolution|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia Arbitration Committee|{{PAGENAME}}]] [[cs:Wikipedie:Pravidla arbitráže]] [[en:Wikipedia:Arbitration policy]]
