Mani
Z Wikipedii
Mani, znany także jako Manes i Manicheusz (ur. 14 kwietnia 216 koło Seleucji nad Tygresem, zm. 26 lutego 276 r. w Gundiszapurze) to twórca manicheizmu.
Urodził się w zachodniej Persji. Wychowywał się we wspólnocie elkazaitów, ruchu gnostyckiego działającego w III i IV wieku, wywodzącego się z chrześcijaństwa. W dwunastym roku życia Mani miał pierwsze objawienie. Drugie objawienie, które miało miejsce 12 lat później dało początek manicheizmowi. Poglądy religijne Maniego łączyły wpływy różnych religii, z których najważniejszy jest związek z zoroastryzmem.
Od około trzydziestego roku życia Mani podróżował, prowadząc działalność misyjną. Znalazł oparcie we władcach Persji, jednak ich przychylność skończyła się po dojściu do władzy Bohrama I, a przede wszystkim po krytyce kapłanów zoroastryjskich. Mani został uwięziony i zmarł przed swoją egzekucją wiosną 276 roku.
Obok wielu relacji i komentarzy zwolenników oraz krytyków Maniego, zachowało się kilka dzieł i listów jego autorstwa. Część z nich odnaleziono dopiero na początku XX wieku na pustyni Gobi. Manichejskie teksty sakralne w przekładzie Andrzeja Sarwy w roku 2006 wydało Wydawnictwo Armoryka