Marek Atyliusz Regulus

Z Wikipedii

Marek Atyliusz Regulus, Marcus Atilius Regulus (III wiek p.n.e.), rzymski bohater, wzór patrioty, będący uosobieniem rzymskich cnót moralności i bezwzględnego dotrzymywania słowa. Polityk i wódz z czasów I wojny punickiej, konsul roku 267/266 p.n.e. i 256 p.n.e.

Podczas drugiego konsulatu dowodził wspólnie z Lucjuszem Manliuszem Wulsonem rzymskim wojskami w czasie I wojny punickiej. Rozbił flotę kartagińską koło przylądka Eknomos u wybrzeży Sycylii. Pozwoliło mu to przenieść wojnę na teren Północnej Afryki. Na czele dwóch legionów gromił Kartagińczyków, m.in. pod Abydos, i zagroził ich stolicy. Postawione przez niego warunki pokoju były tak twarde, że zdesperowani Kartagińczycy postanowili walczyć nadal. Z pomocą zaciężnych wojsk greckich udało im się pokonać Regulusa pod Tunes, a on sam dostał się do punickiej niewoli.

Po kilku latach (około 250 p.n.e.) Kartagińczycy wysłali do Rzymu poselstwo mające przeprowadzić rozmowy w sprawie wymiany jeńców i zawarcia pokoju. W poselstwie znalazł się również Regulus, który przyrzekł, że jeżeli nie uda się doprowadzić do zawarcia traktatu, wróci dobrowolnie do Kartaginy. Obserwacje poczynione w niewoli oraz dalszy przebieg wojny doprowadziły Regulusa do przekonania, że republika ma dużą szansę pokonać Kartaginę, a traktat pokojowy nie byłby w tej chwili korzystny. Przemawiając w senacie namawiał Rzymian do odrzucenia propozycji, co też się stało. Regulus wierny danemu słowu powrócił do Kartaginy. Tam, według Rzymian, był torturowany i zabity.

Współcześni badacze poddają w wątpliwość męczeńską śmierć Regulusa. Niektórzy posuwają się nawet do kwestionowania jego powrotu do niewoli.