Maria Radziwiłłowa
Z Wikipedii
Maria Ewa Radziwiłłowa, z domu Zawiszanka (ur. 16 czerwca 1860, zm. 6 czerwca 1930 w Warszawie) – polska działaczka filantropijna, fundatorka kościołów.
Była córką Jana Kieżgajły Zawiszy (ziemianina, archeologa, etnografa) i Marii z Kiwileckich. 17 maja 1879 poślubiła Michała Radziwiłła, ziemianina, właściciela Nieborowa. Od lat 80. aktywnie uczestniczyła w działalności filantropijnej, fundowała szkółki i schroniska dla ubogiej młodzieży na warszawskiej Pradze (m.in. przytułek "Nazaret"). Szkołę dla młodych rzemieślników oraz kościół założyła także w swoich dobrach rodzinnych (Dworzec na pograniczu ziemi białostockiej i nowogródzkiej). Należała do Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Po śmierci męża (1903) przeniosła się do Warszawy na stałe, gdzie mimo dużego majątku żyła skromnie, fundując kolejne katolickie obiekty sakralne, m.in. Bazylikę Najświętszego Serca Jezusowego (przy ul. Kawęczyńskiej), budowaną w latach 1907-1917. Zmarła wskutek potrącenia przez rowerzystę, została pochowana w podziemiach kościoła św. Krzyża w Warszawie. Z małżeństwa z Michałem Radziwiłłem nie miała dzieci.
Jej siostra Maria Magdalena (używała imienia Magdalena), żona najpierw Ludwika Krasińskiego (ziemianina i przemysłowca), potem Mikołaja Radziwiłła (kapitana wojsk rosyjskich, folklorysty białoruskiego), była również działaczką filantropijną, aktywną w białoruskim ruchu narodowym.
[edytuj] Źródła
- Stanisław Konarski, Maria Radziwiłłowa, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XXX, 1987.