Meir Ezofowicz

Z Wikipedii

Meir Ezofowicz - tytułowy bohater powieści Elizy Orzeszkowej (1878), która ukazuje obraz żydowskiego miasteczka, faktycznie nie zmienionego od czasu, w którym Julian Ursyn Niemcewicz pisał swoją powieść Lejbe i Siora.

Jest to poetycka saga rodziny, która od pokoleń walczyła o postęp we wspólnocie żydowskiej. Ostatni potomek rodziny, Meir Ezofowicz - młody człowiek, buntuje się przeciwko obskurantyzmowi swojego środowiska. Przeciwstawia mu się rabbi Todros, pochodzący z fanatycznej i nietolerancyjnej rodziny sefardyjskiej, Ezofowicz zostaje wyklęty i wypędzony z miasta. Słowo "saga" jest tu odpowiednie, gdyż opowieść skonstruowana jest wokół rodzinnej legendy - co parę pokoleń w rodzinie Ezofowiczów rodzi się człowiek sprawiedliwy, o sercu przepełnionym miłością do rodzaju ludzkiego. Meir żywi bezgraniczną i naiwną wiarę w błogosławieństwa płynące z nauki. Jest wiernym spadkobiercą swego szesnastowiecznego przodka, którego polski król wyznaczył przywódcą Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim. Spłaca on także daninę swemu mniej odległemu przodkowi z osiemnastego stulecia, związanemu politycznie z obozem reform. Mocno melodramatyczna i nieco staroświecka w budowie powieść wydaje się kontynuacją szkoły sentymentalnej. To samo odnosi się do drugiej powieści o tematyce żydowskiej, Eli Makower (1875).

Prace nad powieścią poprzedzone były dokładnymi studiami kultury i religii judaistycznej oraz wieloma wyprawami autorki do miasteczek żydowskich. W zbieraniu materiałów do powieści pomagali pisarce znani polscy Żydzi: Leopold Méyet i Mathias Bersohn. Powieść ukazywała się początkowo w odcinkach na łamach tygodnika "Kłosy". Ilustrowana była drzeworytami wykonanymi wg rysunków Elwiro Michała Andriollego.

Źródło: Historii Literatury Polskiej Czesława Miłosza