Mniszek (roślina)

Z Wikipedii

Mniszek
Mniszek lekarski
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	mniszek
Nazwa systematyczna
Taraxacum F.H. Wigg.
pub. 1780
Galeria zdjęć i grafik

Mniszek (Taraxacum F.H. Wigg.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Liczy ponad 2000 gatunków na całej kuli ziemskiej. W Polsce występuje ok. 500 drobnych gatunków, rozpoznawanych tylko przez specjalistów. Gatunki te zebrane są w sekcje, które w popularnych opracowaniach opisane są jako gatunki zbiorowe^[1].

Spis treści 1 Występowanie 2 Morfologia 3 Biologia 4 Systematyka 5 Przypisy

[edytuj] Występowanie

Rodzaj ma zasięg kosmopolityczny - występuje na całym świecie. Z wyjątkiem obszaru śródziemnomorskiego prawdopodobnie jest jednak obcy florze afrykańskiej. Największe zróżnicowanie gatunkowe występuje w strefie klimatu umiarkowanego oraz w górach^[2].

[edytuj] Morfologia

Łodyga

Nierozgałęziony głąbik bez podsadki.

Liście

Wszystkie liście w różyczce liściowej. Mają bardzo zróżnicowany kształt - od pojedynczych całobrzegich do pierzasto-dzielnych. Przez środek liścia biegnie główna żyła mleczna.

Kwiaty

Zebrane w pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika. Wszystkie kwiaty w koszyczku są kwiatami języczkowymi. Kielich przekształcony w pojedyncze włoski puchu kielichowego. W dnie koszyczka brak plewinek. Okrywa koszyczka składająjąca się z kilku szeregów listek, listki zewnętrzne podczas kwitnienia przeważnie odginają się na zewnątrz.

Owoc

Niełupka z wyrostkiem zakończonym parasolowato rozłożonymi włoskami puchu kielichowego, rozsiewana przez wiatr.

Korzeń

Korzeń gruby, palowy.

[edytuj] Biologia

Przeważnie są roślinami apomiktycznymi. Podstawowa liczba chromosomów x=8. Bardzo częste są triploidy. Zawierają sok mleczny.

[edytuj] Systematyka

Pozycja rodzaju w systemie Reveala

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl.), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), plemię Taraxaceae D. Don., rodzaj mniszek (Taraxacum F.H. Wigg.)^[3].

Pozycja rodzaju w systemie Cronquista

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), klasa dwuliścienne (Magnoliopsida Brongn.), podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd Asteranae Takht., rząd astrowce (Asterales Lindl.), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort., nom. cons.).

Wybrane gatunki lub gatunki zbiorcze flory Polski^[4]

• mniszek alpejski (Taraxacum alpinum (Hoppe) Hegetschw. & Heer) – gatunek zbiorowy
• mniszek bałtycki (Taraxacum balticum Dahlst.)
• mniszek besarabski (Taraxacum bessarabicum (Hornem.) Hand.-Mazz.)
• mniszek błotny (Taraxacum palustre (Lyons) Symons) – czasami traktowany jako gatunek zbiorowy
• mniszek czarniawy (Taraxacum nigricans (Kit.) Rchb, syn. Taraxacum alpestre (Tausch) DC.) – czasami traktowany jako gatunek zbiorowy
• mniszek drobny (Taraxacum laevigatum Willd.) DC.) – gatunek zbiorowy
• mniszek lekarski (mniszek pospolity) (Taraxacum officinale F. H. Wigg.)
• mniszek nadmorski (Taraxacum balticiformae Dahlst.)
• mniszek nakrapiany (Taraxacum praestans H. Lindb.)
• mniszek pieniński (Taraxacum pieninicum Pawł.) – gatunek endemiczny, zagrożony w Polsce
• mniszek źródliskowy (Taraxacum fontanum) – gatunek zbiorowy

Inne gatunki (wybór)

• Taraxacum albidum
• Taraxacum japonicum
• Taraxacum obliquum (Fr.) Dahlst. s. s. – mniszek rurkojęzyczkowy
• Taraxacum platyglossum Raunk – mniszek płaskojęzyczkowy

Przypisy