Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku

Z Wikipedii

Muzeum Mickiewicza w Nowogródku
Nazwa ojczysta	Дом-музей Адама Міцкевіча ў г.Навагрудку
Data założenia	11 września 1938
Lokalizacja	Białoruś Nowogródek
Dyrektor	Mikolaj Gajba
Adres	ul. Lenina 1, 231400 Nowogrudok Grodnenskaya oblast (e-mail)
Telefon	+375 (1597) 232-67 +375 (1597) 243-40
Strona internetowa muzeum

Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku (biał. "Дом-музей Адама Міцкевіча ў г.Навагрудку", "Dom-muziei Adama Mickiewicza u h. Nawahrudku") - muzeum poświęcone twórczości polskiego i białoruskiego poety mieszczące się w odbudowanym domu rodzinnym Mickiewiczów w Nowogródku.

[edytuj] Historia muzeum

Pomysły stworzenia placówki, która uhonorowałaby twóczość poety pojawiły się już w dwudziestoleciu międzywojennym, poczynając od decyzji wydanej przez miejscowy rew-kom 16 września 1920 roku o stworzeniu muzeum lub biblioteki imienia poety poprzez działania władz wojewódzkich z lat trzydziestych wspomagane przez "Komitet Mickiewiczowski". Otwarcie muzeum nastąpiło ostatecznie 11 września 1938 roku - funkcję jego dyrektora objął Władysław Laroj.

Po aneksji ziemi nowogródzkiej przez ZSRR w 1939 roku muzeum kontynuowało działalność, przechodząc 3 grudnia 1940 roku pod kontrolę ludowego komisarza oświaty BSRR. Druga wojna światowa przyniosła placówce znaczne szkody: w czerwcu 1941 roku w dom trafiła niemiecka bomba, a w 1945 roku większość eksponatów związanych z poetą wywieziono do Polski. W setną rocznicę śmierci Mickiewicza 26 listopada 1955 roku nastąpiło jednak ponowne otwarcie muzeum, a ciągłą ekspozycję podziwiać można było od 1971 roku.

W latach 1989-90 była prowadzona rekonstrukcja rodzinnego dworku Mickiewiczów przez polską firmę Budimex, poza dworkiem odtworzono wówczas oficynę, studnię, altanę i budynki gospodarcze. 12 września 1992 roku dokonano uroczystego otwarcia nowej wystawy, które nie obyłoby się bez pomocy warszawskiego Muzeum Literatury, które udostępniło stronie białoruskiej 152 eksponatów na okres 9 lat.

Obecna wystawa została otwarta 25 maja 2001 roku przy pomocy finansowej władz rejonu nowogródzkiego.

Dyrektorem placówki jest p. Mikołaj Hajba (Мікалай Гайба). Corocznie muzeum odwiedza ok. 20 tys. turystów, wycieczki prowadzone są w języku polskim, rosyjskim, białoruski, angielskim i niemieckim.

[edytuj] Dzieje budynku

W 1803 roku ojciec Adama Mickiewicza Mikołaj zakupił za 50 rubli plac pod budowę domu rodzinnego. Na miejscu nzajdowały się już piwnice i podmurówki, ponieważ swój dom miał tu kiedyś burmistrz Nowogródka (posiadłość spłonęła w 1751 roku). Ojcu poety udało się postawić drewniany dom, jednak po pożarze 1806-07 zdecydowano się na budowę murowanego - co w ówczesnym Nowogródku było nie lada wydarzeniem (murowane były tylko klasztor i kościoły).

Aż do śmierci ojca Mikołaja Mickiewicza rodzina mieszkała w domu, później była jednak zmuszona przenieść się do oficyny. Po śmierci matki (1820) domostwo przejął Franciszek Mickiewicz (brat poety), który mieszkał tu do wybuchu powstania listopadowego. Za udział w walkach majątek był skonfiskowany i sprzedany przez władze carskie.

Od tego czasu dom przechodził z rąk do rąk - dwa razy ulegał pożarowi (pierwszy raz drewniana oficyna w 1863 roku, dwadzieścia lat później korpus główny). Podczas I wojny światowej kwaterowały tu armie niemiecka, polska i bolszewicka.

Przez cay okres międzywojenny trwały negocjacje z ówczesnymi właścicielami domu, którzy dopiero w 1937 roku zdecydowali się go odsprzedać na cele muzealne. 11 września 1938 roku nastąpiło w końcu otwarcie muzeum - w czasie II wojny światowej większośc pamiątek przepadła, jednak zachował się model pomnika Mickiewicza dłuta Antoine'a Bourdelle'a, odkupiony przez Komitet Mickiewiczowski od żony rzeźbiarza.

W 1955 roku dom został odbudowany przez władze białoruskie, a w latach 1989-90 przeszedł gruntowaną renowację.