NAIRU
Z Wikipedii
NAIRU (ang. Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment) - jest to ekonomiczna teoria bezrobocia stabilizującego poziom inflacji inaczej teoria bezrobocia równowagi.
Bezrobocie NAIRU pojawia się gdy płace odpowiadające wymaganiom pracowników zrównują się z płacami zgodnymi z realiami gospodarczymi czyli przy ustabilizowanej dynamice procesów inflacyjnych. Gdy występuje zrównanie oczekiwań płacowych nie oddziałują one na inflacje. Tak więc NAIRU zależy od płacy realnej i poziomu postulowanych płac. Zakładając brak szoków podażowych to w przypadku wystąpienia bezrobocia niższego od poziomu NAIRU, w gospodarce pojawia się zwiększenie tempa inflacji. Jeśli poziom bezrobocia jest wyższy od NAIRU inflacja spada. NAIRU jest wyznaczana z krzywej Philipsa (pokazuje związek pomiędzy bezrobociem a inflacją). Punkt, w którym krzywa Philipsa krzyżuje się z linią poziomą oznacza NAIRU. NAIRU odpowiada potencjalnej wydajności, czyli maksymalnemu poziomowi Produktu Krajowego Brutto.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Koncept NAIRU pojawił się wraz ze wzrostem popularności krzywej Philipsa, która przedstawiała zależność pomiędzy stopą bezrobocia a stopą inflacji dla krajów przemysłowych o mieszanej gospodarce. Analitycy stwierdzili, że ta zależność uniemożliwia jednoczesne starania rządu mające na celu zmniejszenie bezrobocia i stabilizację cen. Dlatego rząd powinien znaleźć punkt równowagi pomiędzy inflacja a bezrobociem, taki który doprowadzi do społecznego dobrobytu.
[edytuj] Spadek popularności
W latach 70. XX w. w Stanach Zjednoczonych i kilku innych przemysłowych krajach, krzywa Philipsa straciła na popularności. Wynikało to stąd iż jednocześnie rosło bezrobocie jak i inflacja. Wielu ekonomistów wzbudzało obawy, że krzywa Philipsa nie ma naukowych podstaw. Jednakże Milton Friedman i Edmund Phelps, którzy popierali koncept Philipsa, utrzymywali, że krzywa Philipsa nie może być podstawą do określania całej wiedzy o gospodarce ponieważ przedstawia ona jedynie zależność pomiędzy zmiennymi bezrobocia i inflacji. Przeciwnicy tej teorii uważali iż makroekonomiczna polityka rządu, która jest zdeterminowana przez cel obniżenia bezrobocia, powoduje iż oczekiwania inflacyjne zmieniają się tak że inflacja nieustannie wzrasta a nie następuje redukcja bezrobocia. Wynikające z tego zalecenia były następując: Żaden poziom bezrobocia będący poniżej poziomu krytycznego (NAIRU) nie powinien wpływać na politykę gospodarczą rządu. Teoria mówi, że jeżeli U- stopa bezrobocia, N- NAIRU to:
U<N oczekiwania inflacyjne będą rosły czyli poziom inflacji będzie wzrastał
U>N oczekiwania inflacyjne będą spadać czyli wystąpi deflacja.
U=N oczekiwania inflacyjne pozostaną na tym samym poziomie (przy założeniu braku szoków podażowych)
[edytuj] Teorie pokrewne
Wielu ekonomistów nie postrzega teorii NAIRU jako wyjaśnienia całej inflacji. Natomiast da się zaobserwować, posuwając się wzdłuż krótkookresowej krzywej Philipsa, że bezrobocie może spadać bądź rosnąć w zależności od zmian inflacji. Inflacja może być również spowodowana szokami podażowymi jak np w latach 70. XX w. Teoria NAIRU była zamierzona jako argument przeciw keynsowskiemu zarządzaniu popytem a na korzyść wolnego rynku. Nie istniej teoretyczna podstawa do przewidywania NAIRU. Monetaryści natomiast popierają stwierdzenie, że poprawne podejście do bezrobocia następuje jedynie przez miary mikroekonomiczne a nie makroekonomiczne jak NAIRU.
