Obieg fosforu w wodzie

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

[edytuj] Krążenie związków fosforu w zbiorniku wodnym

Źródła fosforu w wodzie:

wietrzenie i rozpuszczanie minerałow zawierających fosfor,
Erozja gleby,
Opady atmosferyczne
Spływy powierzchniowe z terenu zlewni,
Nawozy fosforowe,
Fosforany stosowane do produkcji środków piorących,
ścieki komunalne i przemysłowe,
Odpływy ze stawów, w których hodowane są ryby, gdzie dodawane są nawozy fosforowe

Fosfor, który trafia do zbiornika wodnego krąży między poszczególnymi warstwami wody w rozmaity sposób, co jest zależne od typu miktycznego jeziora i od jego stanu troficznego. W zbiorniku wodnym wymienia się 2 obiegi fosforu: obieg mały i duży.

Mały obieg fosforu ma miejsce w okresie stagnacji kiedy jest wyraznie zaznaczone uwarstwienie wody. Całość procesu przebiega w epilimnionie. W pow. natlenionej i naświetlonej warstwie wody znajdują się jony fosforanowe, które są pobierane przez fitoplankton do fotosyntezy i wbudowywane w ich organizm. Zachodzące ruchy cyrkulacyjne w epilimnionie nie pozwalają organizmom planktonowym opaść do głębszych warstw wody, dlatego też forma organiczna fosforu zostaje rozbita przy udziale enzymów ponownie do jonów fosforanowych. I znowu fosfor nim trafi do wód epilimnionu i może być wykorzystany w procesie fotosyntezy. Proces ten może powtarzać się wielokrotnie. Jeśli fosfor w formie organicznej zdoła opaść do głębszych warstw wody poprzez metalimnion do hypolimnionu dopiero w tych głębszych warstwach ulega mineralizacji. Przechodzi z formy organicznej do mineralnej. Przemiany chemiczne fosforu w wodzie prowadzą do jego wytrącania i jest akumulowany w osadach dennych, Z górnych partiach wody fosfor do dna opada nie tylko w postaci obumarłej materii organicznej ale również w powiązaniu z jonami wapnia, żelaza, glinu oraz z zawiesinami mineralnymi. Jeżeli w strefie zetknięcia osadów dennych z wodą panują warunki tlenowe to jony żelaza Fe⁺³ wiążą trwałe jony P stanowiąc dla nich pułapkę i w takiej formie odkładane są w osadach dennych. Jeżeli w hypolimnionie zaczyna brakować tlenu żelazo trójwartościowe przechodzi do dwuwartościowego następuje rozpad kompleksów żelaza i fosforu, a to z kolei powoduje uwalnianie fosforu z osadów dennych do wody jest to proces wzbogacania wewnętrznego. Kiedy mamy warunki skrajnie redukcyjne to siarczany które znajdują się w wodzie przechodzą w siarkowodór i wtedy duża część żelaza Fe⁺² tworzy z tymi siarczkami kompleksy na powierzchni osadów dennych. W momencie kiedy żelazo połączy się z siarczkami-żelazo zostaje włączone ze strącania fosforu nawet w okresie cyrkulacji. W zdegradowanych jeziorach w warunkach skrajnie redukcyjnych w osadach dennych powstaje metan. Pęcherze metanu unoszące się do góry mimo stabilnego uwarstwienia termicznego, transportują znaczne ilości fosforu do warstwy produkcyjnej jeziora. Zjawisko konwekcji metanowej to główny mechanizm nawożenia wewn. a powstanie siarkowodoru w wodzie jest momentem od którego eutrofizacja jeziora przebiega w sposób lawinowy.