Odkurzacz
Z Wikipedii
 |
|
|
Odkurzacz to elektryczne urządzenie służące do oczyszczania przedmiotów i powierzchni z kurzu poprzez zasysanie powietrza razem z kurzem.
Spis treści |
[edytuj] Zasada działania
W odkurzaczu ssanie wytwarza sprężarka odśrodkowa. Gromadzenie (pochłanianie) wessanego materiału następuje w worku papierowym lub z gęstej tkaniny, może też być pochłaniany w filtrze wodnym lub oddzielany w cyklonie. Cyklony były wcześniej stosowane tylko w odkurzaczach przemysłowych ale w latach 90. XX wieku brytyjski wynalazca i konstruktor James Dyson wprowadził na rynek odkurzacze bez worka pochłaniającego, działające w technologii nazwanej przez niego Cyclone Separator (cyklon, separator odśrodkowy). Tego typu odkurzacze (tzw. bezworkowe) masowo zdobywają obecnie rynek i przez producentów są reklamowane jako tańsze w eksploatacji, gdyż nie trzeba wymieniać w nich papierowych worków.
[edytuj] Podział
Podział ze względu na rodzaj filtra:
- filtr z tkaniny
- filtr z tkaniny i filtr papierowy
- filtr wodny (kurz tonie w mgle wodnej)
- Cyclone Separator
- filtr HEPA
Podział ze względu na mobilność:
- przenośny (zazwyczaj bateryjny lub akumulatorowy, używany do sprzątania np. wnętrza samochodu, czy tapicerki mebli)
- suwany - obecnie rzadko spotykane, choć są powszechnie używane w Wielkiej Brytanii i spotyka się je w USA - odkurzacz taki jest niewielki, umieszczony na kiju, a kurz zbierany jest w podłużnym worku umieszczonym za silnikiem
- ciągniony - obecnie najczęściej spotykany, sam odkurzacz jest na kółkach, a sprząta się sztywną rurą, która połączona jest z odkurzaczem giętką rurą, jest on na tyle lekki, że podczas odkurzania przemieszcza się go ciągnąc po prostu za rurę
- stojący - używany dawniej np. w hotelach, bardzo duży, posiada kółka, lecz podczas odkurzania odkurzacza się nie przemieszcza - kółka służą jedynie do przemieszczania między pomieszczeniami
- jezdny - wszelkiego rodzaju wózki-odkurzacze używane do sprzątania m.in. hal i ulic
- centralny - wszystkie części mechaniczne umieszcza się w pomieszczeniu technicznym, np. w piwnicy, a do poszczególnych pomieszczeń prowadzi się w ścianach tylko rury - w takim systemie aby sprzątać podłącza się tylko giętką rurę do specjalnego przyłącza w ścianie.
[edytuj] Ciekawostki
Współczesne domowe odkurzacze wyposażone są oprócz przewodu powietrznego i kompletu ssawek, niekiedy także w nasadki do prania dywanów lub ich "trzepania" za pomocą wibracji, a jeśli istnieje możliwość ujęcia powietrza wylotowego, to mogą także zawierać np. suszarkę do włosów lub rozpylacz do płynów (wykorzystywany np. do malowania ścian).
Istnieją również duże odkurzacze przemysłowe, zazwyczaj na specjalnych wózkach, służące do oczyszczania bardzo dużych powierzchni, np. korytarzy czy hal, a oprócz wsysania kurzu mogą także służyć np. do zbierania wody, piany, chemikaliów, czy też zanieczyszczeń stałych o znacznie większej grubości ziarna niż w przypadku kurzu.
W Polsce do niedawna dość powszechnym synonimem słowa "odkurzacz" było słowo "elektroluks", od nazwy Electrolux – szwedzkiej firmy produkującej sprzęt gospodarstwa domowego, która upowszechniła w Polsce domowe odkurzacze (podobnie w Wielkiej Brytanii synonimem odkurzacza stała się nazwa: hoover od firmy Hoover).
Od kilku lat istnieją w sprzedaży także odkurzacze automatyczne produkowane przez kilka firm. Odkurzacz taki jest małym robotem sprzątającym. Po zaprogramowaniu sam jeździ po wyznaczonym terenie i samodzielnie sprząta. Kiedy rozładuje się akumulator lub przepełni worek na kurz, odkurzacz sam dojeżdża do stacji dokującej, gdzie może naładować akumulator i opróżnić zbiornik kurzu.
W 1992 roku firma Matsushita zaprezentowała odkurzacz, który dzięki zastosowaniu logiki rozmytej potrafi sam dobrać moc ssania w zależności od pobranych wartości z czujników potrafiących zróżnicować rodzaj brudu i podłoża.
[edytuj] Historia
Prawdopodobnie pierwszym urządzeniem służącym do usuwania kurzu, o napędzie jeszcze ręcznym, był "Whirlwind", wynaleziony w Chicago w 1865. Urządzenia tego typu były następnie rozwijane przez resztę XIX wieku. Jako pomysłodawca odkurzacza wskazywany jest także Ives McGaffey (1869).
Odkurzacz elektryczny został wynaleziony w 1901 przez Brytyjczyka Huberta Bootha. Zainspirowany urządzeniami zdmuchującymi kurz strumieniem powietrza, doszedł do wniosku, że skuteczniejsze byłoby zasysać kurz, przez co nie osiadałby on ponownie na powierzchni. Testując swój pomysł, sam przyłożył usta do fotela i wykonał wdech. Próba ta o mało nie doprowadziła do jego uduszenia się, ale dowiodła słuszności pomysłu, który później opatentował w Wielkiej Brytanii. Booth skonstruował następnie odkurzacze przewoźne, wynajmowane na zlecenie klienta. Były to duże maszyny ciągnięte przez konie, które były ustawiane przed domem i zasysały kurz przez długie węże. Urządzenia te nie zdobyły jednak popularności.
Więcej szczęścia miał drugi wynalazca, Amerykanin James Murray Spangler. Pracując jako dozorca w domu towarowym i będąc uczulony na kurz, w 1906 skonstruował on pierwszy odkurzacz przenośny z wentylatora elektrycznego, pudełka i poszewki od poduszki. Ulepszone urządzenie opatentował w 1908 i jako pierwszy wprowadził przenośne elektryczne odkurzacze na rynek. Szybko patent i firma Spanglera zostały kupione przez jego kuzyna Williama Hoovera, który produkował dotąd uprzęże końskie i widząc masowy rozwój motoryzacji, w porę zorientował się, że musi zmienić całkowicie kierunek produkcji, stawiając na postęp techniczny. Hoover dalej ulepszył odkurzacz, a wprowadzając je do sprzedaży komiwojażerskiej połączonej z demonstracją działania w domach, rozpowszechnił swój sprzęt w USA, osiągając duże zyski. Przez wiele lat po wynalezieniu, odkurzacze pozostały sprzętem drogim i luksusowym, lecz po II wojnie światowej stały się, wraz ze spadkiem ich cen, powszechnie używanym sprzętem gospodarstwa domowego, najpierw w USA, potem także w innych krajach uprzemysłowionych.
