Oparzenie
Z Wikipedii
 |
Oparzenia |
| ICD-10: |
T20-T31
|
|
T20-T31.0 {{{X.0}}} |
|
| T20-T31.1 {{{X.1}}} | |
| T20-T31.2 {{{X.2}}} | |
| T20-T31.3 {{{X.3}}} | |
| T20-T31.4 {{{X.4}}} | |
| T20-T31.5 {{{X.5}}} | |
| T20-T31.6 {{{X.6}}} | |
| T20-T31.7 {{{X.7}}} | |
| T20-T31.8 {{{X.8}}} | |
| T20-T31.9 {{{X.9}}} | |
Oparzenie (łac. combustio) - uszkodzenie skóry i w zależności od stopni oparzenia także głębiej położonych tkanek lub narządów wskutek działania ciepła, żrących substancji chemicznych (stałych, płynnych, gazowych), prądu elektrycznego, promieni słonecznych - UV, promieniowania (RTG, UV i innych ekstremalnych czynników promiennych). Przy rozległych oparzeniach ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić do zgonu.
Głębokość oparzenia - wyrażana w stopniach ocena stopnia uszkodzenia tkanek spowodowanych oparzeniem. Stwierdzenie głębokości oparzenia bezpośrednio po urazie może być trudne - niekiedy pełna ocena głębokości oparzenia jest możliwa dopiero po 4-5 dniach.
Spis treści |
[edytuj] Podział oparzeń w zależności od głębokości
Wyróżnia się I, II (zazwyczaj dzielony na stopień IIA i IIB), III stopień głębokości oparzenia. Czasem w obrębie oparzeń III stopnia wyróżnia się IV stopień obejmujący najgłębsze oparzenia.
[edytuj] Oparzenie I stopnia
Obejmuje tylko naskórek, objawami są zaczerwienienie skóry i ból, objawy ustępują po kilku dniach bez pozostawienia blizn.
[edytuj] Oparzenie II stopnia powierzchowne (IIA)
Obejmuje naskórek i część skóry właściwej, pojawiają się pęcherze z surowiczym płynem, goi się w ciągu 10-21 dni, nie pozostawia blizn.
Rozwój oparzenia drugiego stopnia:
 po godzinie |
 po dobie |
 po dwóch dniach, pojawia się pęcherz |
 Ewolucja zakażenia oparzenia drugiego stopnia; pierwsza godzina |
 Ewolucja zakażenia oparzenia drugiego stopnia; pierwszy dzień |
[edytuj] Oparzenie II stopnia głębokie (IIB)
Obejmuje naskórek i pełną grubość skóry właściwej z przydatkami. Skóra jest biała z czerwonymi punktami w okolicy cebulek włosowych. Bolesność mniejsza niż w przypadku oparzenia w stopniu IIA ze względu na uszkodzenie zakończeń nerwowych. Goi się przez kilka tygodni, pozostawia blizny.
[edytuj] Oparzenie III stopnia
Martwica obejmuje skórę właściwą wraz z naczyniami i nerwami skórnymi wraz z podskórną tkanką tłuszczową. Skóra przyjmuje barwę od perłowo białej, przez białoszarą do brunatnej, jest twarda i sucha. Goi się długo i zazywczaj wymaga przeszczepu. Pozostawia widoczne blizny.
[edytuj] Oparzenie IV stopnia
Martwica sięga tkanek głębiej położonych. Obejmuje mięśnie, ścięgna, kości. W najcięższych przypadkach tego typu oparzeń cechą charakterystyczną jest zwęglenie oparzonej części ciała. Czasami nie wyróżnia się odrębnego IV stopnia i wszystkie oparzenia tego typu zalicza się do oparzeń III stopnia.
[edytuj] Ocena powierzchni
[edytuj] Reguła dziewiątek Wallace'a
Reguła ta służy do orientacyjnego określenia poparzonej powierzchni ciała. Pozwala przy uwzględnieniu głębokości oparzeń ustalić ciężkość urazu. Powierzchnia głowy, każdej z kończyn górnych stanowi 9% powierzchni ciała. Powierzchnia przednia tułowia to 18% (9% powierzchnia brzucha oraz 9% powierzchnia klatki piersiowej). Powierzchnia tylna tułowia stanowi również 18% powierzchni ciała. Powierzchnia każdej kończyny dolnej to odpowiednio 18%. Powierzchnia krocza 1%.
[edytuj] Reguła dłoni
Reguła ta służy do oceny rozległości oparzeń ciała u osób dorosłych. Wg niej powierzchnia dłoni osoby oparzonej odpowiada 1% łącznej powierzchni jej ciała.
[edytuj] Reguła piątek
Reguła ta ma zastosowanie do oceny rozległości oparzeń u niemowląt. Wg niej powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała. Na każdą kończynę przypada 10% ogólnej powierzchni.
[edytuj] Metody tabelaryczno-diagramowe
Do oceny służą gotowe tabele i diagramy zawierające informacje o dokładnej powierzchni różnych części ciała u osób w poszczególnych grupach wiekowych (czasem także dodatkowe dane korygujące zależne np. od budowy ciała pacjenta). Rozwiązania te pozwalają na dokładną ocenę powierzchni oparzenia i są stosowane przede wszystkim w ośrodkach leczenia oparzeń.
[edytuj] Ocena ciężkości oparzeń
Oparzenia dzielą się na lekkie, średnio ciężkie i ciężkie. Aby dokładnie ocenić uraz należy uwzględnić głębokość i powierzchnię oparzenia.
| Głębokość oparzenia | Lekkie | Średnio ciężkie | Ciężkie |
|---|---|---|---|
| I i II stopień | <15% | 15-30% | >30% |
| III stopień | <5% | 5-15% | >15% |
[edytuj] Właściwie udzielona pomoc w przypadku oparzenia
- Przemycie skóry czystą ,chłodną (nie lodowatą) wodą przez 20 minut lub do ustania bólu i założeniu wilgotnego opatrunku z jałowej gazy, delikatnie nałożyć bandaż. Przy poparzeniu jamy ustnej poszkodowany powinien ssać kawałki lodu, lub płukać gardło zimną wodą;
- wzywamy pogotowie gdy poparzenie:
- I stopnia obejmuje 30% powierzchni ciała
- II stopnia obejmuje 20% powierzchni ciała
- III stopnia obejmuje 5-10% powierzchni ciała
Najczęściej popełnianym błędem jest stosowanie na poparzoną skórę wszelkiego rodzaju maści lub płynów oraz przekłuwanie pęcherzy.
Nie zdejmujemy ubrania z miejsca oparzenia w przypadku przywarcia do skóry
[edytuj] Bibliografia
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.
- Zbigniew Gruca, Zdzisław Wajda, Marek Dobosz Chirurgia dla studentów stomatologii AMG 2003, ISBN 83-87047-64-3.
