Paragraf 22

Z Wikipedii

Paragraf 22 (ang. Catch 22) to tytuł znanej powieści amerykańskiego pisarza Josepha Hellera, a także potoczne określenie sytuacji bez wyjścia, w której aby wypełnić jakieś kryterium, trzeba jednocześnie spełniać inny warunek, który to kryterium wyklucza.

Akcja książki rozgrywa się w czasie drugiej wojny światowej. Jej głównym bohaterem jest amerykański bombardier Yossarian, stacjonujący wraz ze swoją jednostką we Włoszech. Książka ukazuje w groteskowy sposób bezsens i absurdy współczesnej wojny, prywatę i chęć awansu dowódców kosztem życia młodych pilotów.

Heller zaczął pisać książkę w 1953, opierając się na osobistych doświadczeniach. Początkowo miała ona nosić tytuł Paragraf 18. Została wydana w 1961 zdobywając ogromną popularność i dzieląc krytyków.

Na podstawie książki nakręcono film pod tym samym tytułem w reżyserii Mike Nicholsa. Książka była inspiracją do innego spojrzenia na wojnę, czego przykładem może być film i serial telewizyjny MASH. W Polsce na jej podstawie w 1981 w teatrze telewizji nagrano spektakl pod tytułem Paragraf 4 z Piotrem Fronczewskim w roli głównej.