Wikipedysta:Pawelboch/brudnopis2
Z Wikipedii
[edytuj] Wiertność
Wiertność – wielkość skalarna określająca odporność danego materiału (np. metalu, stopu, drewna, betonu) w stałym stanie skupienia na obróbkę wierceniem (przy czym otwór powstaje równolegle do osi wiertła; zastrzeżenie to jest o tyle zasadne, że istnieją techniki wiercenia tzw. paralelne, czyli polegające na wytwarzaniu otworu ruchem równoległym - bądź zbliżonym do równoległego - względem powierzchni obrabianego materiału). Wiertność jest zależna zarówno od samego materiału, jak i warunków początkowych i granicznych. Jednostką wiertności jest bosch (ostatnio w literaturze fachowej używa się także spolszczonego zapisu "bosz").
Bosch [Bh] jest bardzo dużą jednostką. W praktyce inżynierskiej stosuje się zazwyczaj mikro- i nanobosche, a w wypadku materiałów o bardzo małej wiertności nawet pikobosche:
Wiertność definiuje się jako całkę po powierzchni zamkniętej z iloczynu skalarnego momentu siły i wektora normalnego powierzchni i pomnożoną przez stałą charakterystyczną dla materiału.
gdzie:
- moment siły;
- siła wypadkowa działająca na dowolny punkt wiertła oddalony od środka geometrycznego wiertła o wektor 
. Istnienie tej siły pochodzi od ruchu obrotowego wiertła w ciele stałym i związanego z tym tarcia między wiertłem a powietrzchnią boczną dziury;- - wektor łączący środek geometryczny z dowolnym punktem wiertła, prostopadły do osi wiertła;
- wektor normalny powierzchni, w której dochodzi do interakcji pomiędzy wiertłem a materiałem;
- bezwymiarowa stała materiałowa (określana nieraz mianem parametru Boscha), wyznaczana doświadczalnie, zawsze przyjmująca wartości ujemną.
Uwaga: rozpatrywany tutaj model jest uproszczony i dotyczy wiertła idealnego prawoskrętnego.
W poniższej tabelce wymieniono nazwy wybranych materiałów wykorzystywanych w inżynierii i budownictwie oraz odpowiadające im wartości wiertności dla wiercenia prostopadłego (ze względu na łatwość przeliczenia wartości dotyczących wiercenia prostopadłego na wiercenie pod kątem różnym od 90 stopni, w katalogach hutnicznych przyjęło się podawać jedynie tę pierwszą wartość wiertności - podobnie jest i poniżej):
| Nazwa materiału |
Wartość wiertności [nBh] |
|---|---|
| Aluminium | 104,453 |
| Brąz berylowy | 98,409 |
| Brązal | 70,341 |
| Cegła | 12,432 |
| Diament | 3945,523 |
| Drewno sosnowe | 0,712 |
| Duraluminium | 97,223 |
| Gips | 8,454 |
| Magnal | 145,677 |
| Miedź | 177,556 |
| Monel | 347,126 |
| Mosiądz | 232,411 |
| Nikielin | 86,746 |
| Ołów | 317,623 |
| Pyros | 287,980 |
| Spiż | 100,389 |
| Srebro | 547,956 |
| Stal austenityczna | 250,770 |
| Stal martenzytyczna | 204,512 |
| Stal miękka | 114,679 |
| Stal narzędziowa | 168,312 |
| Staliwo | 312,581 |
| Stop miedzi z cynkiem (blacha) | 19,435 |
| Szkło | 42,671 |
| Tombak | 254,976 |
| Tytan | 2149,233 |
| Węglik spiekany | 412,995 |
| Żelbet | 619,337 |
| Żeliwo | 367,856 |
