Ponary

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie warmińsko-mazurskim. Zobacz też: Ponary (dzielnica Wilna).

Współrzędne: 53°56'28" N 20°01'57" E53.9411111 20.0325 (Ponary)


Ponary
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłakowo
Położenie	53° 56' 28'' N 20° 01' 57'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	120
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie Polski Ponary

Ponary (niem. Ponarien) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś wzmiankowana w 1337 r. Własność ziemska rodu Bahrenreuter (Przyjemskich) w wieku XVI. Pod koniec XVII wieś nabył Fryderyk Gröben (alternatywna pisownia nazwiska - Groeben) - generał-lejtnant piechoty i komendant wojsk cudzoziemskich w armii koronnej Jana III Sobieskiego. Fryderyk Gröben ( 1645-1712) brał udział w walkach przeciw Turkom i Tatarom na Podolu i Ukrainie, uczestnik odsieczy wiedeńskiej i wypraw króla Sobieskiego do Mołdawii. W roku 1689 w posiadłości osiadł Henryk Wilhelm Gröben (bratanek Fryderyka) - dowódca regimentu piechoty wojsk koronnych. Ponary były we władaniu Gröbenów w latach 1701-1945, będąc siedzibą jednego z czterech majoratów.

We wsi barokowy pałac jeden z należących do majątków rodu von der Groebenów. Budowla wzniesiona w XVI w. przez Schultza von Aschenrode. Później pałac był przebudowany w stylu barokowym (1743 r.) oraz rozbudowany (1860). Pałac wybudowany na planie prostokąta z ryzalitem w osi głównej. W bocznej elewacji znajdują się dwa kartusze herbowe Grobenów. Około 1860 r. wybudowano od strony ogrodu oficynę i połączono ją murami z gmachem pałacu, tworząc wewnętrzny dziedziniec. W pałacu były drewniane, rzeźbione schody, cztery piece kaflowe na dębowych nogach oraz dwa kominki klasycystyczne. Obok pałacu znajdowała się kuźnia z 1861 (obecnie w ruinie). Wokół pałacu park o charakterze krajobrazowym, graniczący z jeziorem. Sam pałac był dwukrotnie odnawiany po 1945 r. Przez lata użytkownikiem były zakładu "Metron" z Torunia. Obecnie w założeniu pałacowo-parkowym mieści się ośrodek wypoczynkowy.

Bibliografia:

Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok
Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn