Powstanie Boudiccy
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Powstanie Boudiccy 61 r.n.e.
Spis treści |
[edytuj] Wprowadzenie
Boudicca (Budyka, Boadicea)- była brytyjską królową Icenów i Trynobantów, która we wczesnych latach rzymskiej kampanii w Brytanii (61 r. n.e.) wywołała jedno z ostatnich powstań przeciw Rzymianom we wschodniej Anglii.
Boudicca była żoną Prasutagusa, władcy Icenów- celtyckiego plemienia zamieszkującego dzisiejszą East Anglia (Norfolk i Suffolk). Badania archeologiczne potwierdzają wspaniałą kulturę i wysoko rozwiniętą strukturę socjalną tego ludu.
Prasutagus już w trakcie kampanii Rzymian zdecydował się na zawarcie pokoju z najeźdźcą. W wyniku układu pokojowego król mógł rządzić własnym krajem jako wasal Rzymu. W roku 60 n.e. król zmarł jednak przekazując rządy w królestwie w równych częściach, swoim obu córkom oraz rzymskiemu cesarzowi Neronowi. Miało to zapewnić dotychczasowy spokój w kraju i uchronić królestwo przed kolejnymi atakami Rzymian. Rzymianie nie zamierzali jednak przystawać na oferowane warunki. Królestwo Icenów traktowali jak podbitą prowincję terroryzując jej mieszkańców. Królowa została publicznie wychłostana a jej obie córki na jej oczach zgwałcone i uprowadzone przez Rzymian.
[edytuj] Wybuch walk
W odpowiedzi na te okrucieństwa królowa zebrała armię Icenów i licznych sąsiednich plemion brytyjskich wygnanych przez legionistów rzymskich ze swoich ziem. Pierwszym jej celem okazała się kolonia weteranów Camulodunum (dzisiejszy Colchester), gdzie zniszczyła tamtejszą kwaterę główną Rzymian. Po tych wydarzeniach rzymski namiestnik Brytanii Gajusz Suetoniusz Paulinus, przebywający wówczas w Walii, gdzie zwalczał Druidów otrzymał rozkaz powrotu, nie mógł jednak zapobiec marszowi Brytów w kierunku Londinium (Londyn). Po ciężkich walkach Boudicca zajęła Londinium oraz Verulamium (Saint Albans), a ofiarą plądrujących wszystko Brytów padło żyjące tam prorzymskie plemię Catavaloni. Armia Boudiccy liczyła wówczas 200 000 wojowników i stanowiła poważne zagrożenie dla rzymskiego panowania w Brytanii. W walkach powstańcy zabili około 70 000 wojowników prorzymskich (relacja Tacyta) niszcząc m.in. cały cały IX legion. Pojmanych legionistów Brytowie wbijali na pal. Pauliniusowi nie pozostało nic innego jak doprowadzenie do otwartej bitwy.
[edytuj] Bitwa pod Fenny Stratford
Namiestnik dysponował siłami 10 000 legionistów pochodzących z XIV I XX legionów oraz oddziałów pomocniczych Germanów. Jako miejsce stocznie bitwy wybrał równinę poprzecinaną wąskimi parowami, otoczoną lasem z jednej strony. Dzięki temu mógł bez przeszkód obserwować ruchy przeciwnika nie obawiając się zasadzki z jego strony. Legioniści stanęli gęsto uszergowani, mając po obu skrzydłach oddziały pomocnicze Germanów i kawalerię rzymską. Brytowie (w sile 80 000 wojowników) tymczasem stanęli zupełnie stłoczeni naprzeciwko, nie tworząc jednolitej linii piechoty i kawalerii. Spodziewając się łatwego zwycięstwa zabrali ze sobą kobiety, oczekujące w obozie na skraju równiny. Po przemowach wydanych do swoich wojsk przez obie strony (Boudicce i Puliniusa) rozpoczęła się bitwa. Poczatkowo legioniści nie ruszali się z miejsca wykorzystując jako osłony okoliczne wąwozy. Po wyrzuceniu mrowia włóczni na atakujących Brytów, Rzymianie sformowali klin i uderzyli na przeciwnika. Zaatakowani także ze skrzydeł Brytowowie rozpoczęli odwrót, który szybko przerodził się w paniczną ucieczkę. Ścigani przez Rzymian mieli jednak utrudnioną ucieczkę, gdyż wszystkie drogi odwrotu zagrodzone zostały wozami swojego taboru. Ucieczka, której ofiarą padały również kobiety w obozach, przerodziła się w rzeź. Rzymianie odnieśli błyskotliwe zwycięstwo. Straty Brytów wyniosły 80 000 ludzi, Rzymianie stracili 400 zabitych oraz tyle samo rannych. Przyczyną porażki Celtów było zupełny brak dyscypliny podczas walki a także znakomita taktyka wojenna Rzymian.
[edytuj] Los Boudiccy
Na temat dalszych losów Boudiccy w różnych źródłach pojawiają się dwie wersje. Tacyt donosi że królowa popełniła samobójstwo, zażywając truciznę. Według Cassiusa Dio władczyni ciężko zachorowała i umarła. W wyniku zwycięstwa pod Fenny Stratford Rzymianie odzyskali kontrolę nad całą zbuntowaną prowincją.
[edytuj] Źródła
- K.Brodersen: Das Roemische Brittanien, Darmstadt 1998
- K.Christ: Geschichte der roemischen Kaiserzeit, Muenchen 1995
- H.Bellen: Grundzuege der Roemischen Geschichte Bd.2, Darmstadt 1998
