Prawo wyborcze dla kobiet
Z Wikipedii
Prawo wyborcze dla kobiet oznacza, że pełnoletnie obywatelki danego kraju mają co najmniej możliwość oddawania głosu w wyborach, w szerszym znaczeniu, że mają te same prawa wyborcze, co mężczyźni.
Walka o prawa wyborcze dla kobiet rozpoczęła się już w XVIII wieku, początkowo prowadzona była przez sufrażystki. Pierwszą "współczesną" wojowniczką o prawa wyborcze kobiet była Olympia de Gouges, którą ścięto 3 listopada 1793 za przygotowanie w czasie Rewolucji Francuskiej "Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki". Przed I wojną światową o prawa wyborcze walczyły sufrażystki.
Pierwszym nowożytnym krajem, w którym wprowadzono prawo wyborcze dla kobiet było Terytorium Wyoming w Stanach Zjednoczonych. Kobiety mogły tu głosować od 1869 roku.
W Nowej Zelandii, ówczesnym terytorium angielskim o ograniczonej autonomii, kobiety czynne prawo wyborcze uzyskały w roku 1893, zaś bierne prawo wyborcze w roku 1919.
Rok po politycznym oddzieleniu się od Wielkiej Brytanii, czyli w roku 1902, prawo wyborcze dla kobiet wprowadzono w Australii. W ten sposób Australia stała się pierwszym nowożytnym suwerennym państwem z prawem wyborczym dla kobiet.
W Europie kobiety po raz pierwszy mogły głosować w Wielkim Księstwie Finlandii, która prawo wyborcze dla kobiet wprowadziła 1 czerwca 1906. Finlandia była wówczas autonomicznym księstwem rosyjskim z własnym parlamentem
W Polsce kobiety uzyskały prawa wyborcze po uzyskaniu niepodległości w 1918. Dekret Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego stanowił, iż "Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci" oraz "Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele (lki) państwa posiadający czynne prawo wyborcze"; postanowienia te zostały utrzymane przez konstytucję marcową.
W 1918 roku prawo wyborcze uzyskały również kobiety w Austrii i w Niemczech.
W kolejnych dziesięcioleciach prawa wyborcze uzyskiwały kobiety w kolejnych państwach:
- 1920 - Stany Zjednoczone
- 1928 - Wielka Brytania i Irlandia Północna
- 1930 - Turcja
- 1944 - Francja
- 1946 - Włochy
- 1971 - Szwajcaria (jeden ze szwajcarskich kantonów - dopiero w 1991 roku)
- 1974 - Portugalia
- 1984 - Liechtenstein
- 2005 - Kuwejt
[edytuj] Kraje bez praw wyborczych dla kobiet
W poniżej wymienionych krajach do dzisiaj kobiety nie mają wcale lub mają bardzo ograniczone prawo wyborcze (lista nie obejmuje krajów, w których praw wyborczych nie mają ani mężczyźni, ani kobiety):
- Bhutan: ograniczone prawo wyborcze dla kobiet. Każda rodzina ma prawo oddania jednego głosu.
- Brunei: Brak praw wyborczych dla kobiet.
- Liban: Ograniczone prawo wyborcze kobiet. Prawo uczestnictwa w wyborach mają kobiety legitymujące się określonym wykształceniem. W przypadku mężczyzn ta zasada nie obowiązuje. Mężczyźni podlegają obowiązkowi wyborczemu, kobiety nie.
- Arabia Saudyjska: Brak praw wyborczych dla kobiet. Mężczyźni mają wyłącznie prawo do udziału w wyborach komunalnych.
- Watykan: Brak praw wyborczych dla kobiet. Większa część obywateli także nie posiada prawa wyborczego. Głosować mogą jedynie karydynałowie podczas konklawe.
