Przejście Północno-Zachodnie
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Przejście Północno-Zachodnie – morska droga z Europy do wschodniej Azji prowadząca drogami wodnymi wewnątrz Archipelagu Arktycznego. Istnienie tego szlaku zostało teoretycznie udowodnione przez angielskich geografów w końcu XV wieku.
Pierwszym, który poszukiwał przejścia północno-zachodniego był John Cabot, a następnymi Martin Frobisher, John Davis i Henry Hudson. Liczne lecz bezskuteczne próby przepłynięcia przejścia przyczyniły się do gruntownego poznania terenów arktycznych Ameryki Północnej. Pierwszym, który pokonał przejście, lecz w kilku etapach w latach 1903 – 1906 był Roald Amundsen. Pierwszy który przepłynął cały szlak w ciągu jednego sezonu nawigacyjnego był Henry Larsen na statku St. Roch w 1944. Mimo udowodnienia, przynajmniej okresowej żeglowności przejścia, nie nabrało ono dotychczas komercyjnego znaczenia.
W wyniku narastającego efektu cieplarnianego i cofania się lodów na Oceanie Arktycznym, szlak ten może okazać się bardziej atrakcyjny w przyszłości. W porównaniu do trasy przez Kanał Panamski, Przejściem Północno-Zachodnim można skrócić drogę z Europy na Daleki Wschód o 4000 km. W związku z tym, przejście nabrało znaczenia politycznego: Kanada utrzymuje, że leży ono wewnątrz kanadyjskich wód terytorialnych, lecz Stany Zjednoczone nie respektują tej zwierzchności. W 1985 r. lodołamacz amerykańskiej Straży Wybrzeża przeszedł przejściem, a USA demonstracyjnie nie prosiły rządu Kanady o zgodę. W 1986 r. Kanada ponownie zadeklarowała, że przejście leży w jej wodach terytoralnych. W 2005 r. nowo wybrany premier Kanady, Stephen Harper, potwierdził zamiar traktowania przejścia jako wód kanadyjskich. W 2006 r. Kanadyjskie Siły Zbrojne ogłosiły, że przejście będą nazywały Kanadyjskimi Wodami Wewnętrznymi (ang. Canadian Internal Waters).
