Przetoka

Z Wikipedii

Przetoka (łac. fistula) - w medycynie, pojęcie oznaczające połączenie dwóch lub (rzadziej) więcej narządów powstające na skutek procesów patologicznych (również urazów), powikłań jatrogennych lub wykonane celowo za pomocą technik chirurgicznych.

Przetoki powstające (lub wykonane) pomiędzy narządami nazywamy przetokami wewnętrznymi, natomiast połączenia narządów wewnętrznych ze skórą nazywany przetokami zewnętrznymi (narządowo-skórnymi). Najczęściej przetoki wewnętrzne są skutkiem przejścia procesu chorobowego poza obręb narządu i zajęcia przezeń narządu sąsiedniego (np. nowotwór odbytnicy nacieka pęcherz moczowy doprowadzając do patologicznego połączenia w postaci przetoki odbytniczo-pęcherzowej).
Procesy nienowotworowe mogą także doprowadzić do powstania przetok jak przykładowo w chorobie Leśniowskiego-Crohna (przetoki międzyjelitowe). Przetoki są również następstwem powikłań chirurgicznych pod postacią rozejść zespoleń pomiędzy łączonymi częściami przewodu pokarmowego, moczowego czy oddechowego. W tych przypadkach najczęściej dochodzi do wytworzenia przetok zewnętrznych poprzedzonych nierzadko powstaniem ropnia lub zbiornika treści jelitowej, żółciowej itp.

Objawy przetok są zależne od ich lokalizacji oraz rodzaju narządów, które łączą (powietrze w pęcherzu moczowym, wyciek żółci z rany operacyjnej, zespół krótkiego jelita itp.). Przetoki mogą powstawać również pomiędzy naczyniami krwionośnymi jak np. w zespole Parkesa-Webera, doprowadzając do miejscowych i ogólnych powikłań krążeniowych.

W celu uzyskania stałego dostępu do łożyska naczyniowego w celu hemodializy wykonuje się techniką mikrochirurgii zespolenia pomiędzy tętnicami a żyłami. Uzyskuje się w ten sposób odpowiednio wysoki przepływ krwi w powierzchownych naczyniach żylnych co umożliwia ich kaniulację (nakłuwanie) celem wielokrotnego podłączania do dializatora.

Stomia jelitowa w niektórych publikacjach nazywana jest przetoką jelitową, lecz ta ostatnia nazwa powinna być raczej zastrzeżona dla połączenia jelitowo-skórnego powstałego w następstwie patologii lub powikłania.