Psinka
Z Wikipedii
Psinka, zwana też Cyną - dawny sztuczny kanał, który został wybudowany najprawdopodobniej przez Flamandów, biegł spod Bieńkowic do Raciborza, zaopatrując miasto w wodę.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu fundacyjnego klasztor dominikanów księcia opolsko-raciborskiego Władysława z 14 stycznia 1258 roku, mówi on podarowaniu braciom zakonnym kanału, który przepływał przez miasto obok ich klasztoru wraz z młynem i leżącym przy nim placu. Najprawdopodobniej chodzi tutaj właśnie o Psinkę, która została wybudowana przez Flamandów osiadłych w Raciborzu. Było to nie lada przedsięwzięcie inżynierii wodnej, ponieważ lustro wody tego kanału koło Bieńkowic jest na wysokości 191,5 metra, a plac Długosza, przez który biegł dawniej kanał znajduje się na tej samej wysokości.
Istnienie tego kanału potwierdza wiele map, na których widać ciek wodny biegnący równolegle do Odry. Zadaniem kanału było zaopatrywanie miasta w wodę oraz pełnił on funkcje obronne, ponieważ osłaniał miasto od strony południowej, zasilając wodą również w czasach późniejszych fosy miejskie.
W miarę rozwoju miasta kanał został ujęty w rury kanalizacyjne, a koryto zostało zasypane. Dzisiaj Psinka już nie istnieje.
[edytuj] Przebieg kanału
Pierwotnie Psinka przecinała dzisiejszy plac Długosza okrążając od wschodu kościół parafialny, gdzie kierowała się do klasztoru dominikanów (obecny plac Targowy). Następnie przecinał ulicę Odrzańską i istniejącą do 1945 roku ul. Wagi Młyńskiej, przy której znajdował się młyn należący do miasta, a napędzany wodą z kanału.
Według mapy Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii kanał biegnie z południa na północ do Raciborza, natomiast w planach miasta zmienia bieg i płynie w kierunku południowym. W planach tych bieg kanału przedstawiał się następująco: Psina przecina przedłużenie ul. Marii Curie-Skłodowskiej i kieruje się na zachód między ul. Lunonautów a Żwirki i Wigury. Następnie biegnie równolegle po zachodniej stronie ul. Polnej przecinając ul. Opawską i Ocicką, gdzie znajdował się kiedyś most z figurą św. Jana Nepomucena (obecnie znajduje się na placu wokół kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa). Kolejno kanał biegł wzdłuż muru otaczającego wspomniany kościół po zachodniej stronie aż do ul. Warszawskiej. Następnie przecinał ul. Żeromskiego i na rogu ul. Konopnickiej biegł po ogródkach działkowych im. Jana Matejki wzdłuż głównej alei. Kolejno kanał przecinał ul. Filmową i biegł w stronę ul. Ogrodowej przecinając ją na wysokości ul. Klasztornej i biegnąc tą ulicą po zachodniej stronie. Następnie Psinka skręcała w ul. Kasprowicza, którą przecięła na wysokości Gimnazjum Nr 1 biegnąc dalej między I Liceum Ogólnokształcącym a zakładem głuchych. Na terenie dzisiejszego zakładu głuchych istniała kiedyś zapora, która tworzyła zbiornik wodny, służący do pobierania wody w wypadku pożaru. Woda dostarczana była przez bramę w murach miejskich na wysokości obecnej ul. Bankowej, która była otwierana tylko w dni targowe i w wypadku pożaru. W miejscu dawnego pomnika Germanii znajdowała się przepompownia napędzana kołem poruszanym wodą kanału, która zasilała część wodociągów miejskich. Następnie kanał przecinał ul. Karola Miarki biegnąc w stronę ul. Stalmacha, a następnie ul. Londzina. Przechodziła później przez ul. Londzina zasilając młyn Domsa i biegła równolegle do Odry wpływając do niej na wysokości ul. Śląskiej
[edytuj] Bibliografia
- Paweł Newerla, Psina - zapomniany kanał w Ziemia Raciborska, Racibórz 2002, wyd. WAW, ISNN 1505-9235
