Pszonak pieniński
Z Wikipedii
| Pszonak pieniński | ||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka wg Reveala | ||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | jądrowce | |||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | rośliny | |||||||||||||||||||||||||||
| Podkrólestwo | naczyniowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Nadgromada | nasienne | |||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | okrytonasienne | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasa | Rosopsida | |||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | kaparowce | |||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | kapustowate | |||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | pszonak | |||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | pszonak pieniński | |||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erysimum pieninicum (Zapał.) Pawł. | ||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć i grafik |
||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Pszonak pieniński (Erysimum pieninicum (Zapał.) Pawł.) - gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych.
Spis treści |
[edytuj] Rozmieszczenie geograficzne
Endemit, występujący wyłącznie w polskich Pieninach. W 2006 r. znany był z 4 tylko stanowisk; trzy z nich znajdowały się w Pieninach Właściwych, jedno w Małych Pieninach. W Pieninach Właściwych największa jest populacja na Zamku Czorsztyńskim (ok. 1000 pędów), drugie stanowisko liczy ok. 20 osobnikow, trzecie jest pochodzenia antropogenicznego. Populacja w Małych Pieninach liczy kilkadziesiąt osobników[1]
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Roślina o wysokości 30-120 cm z pojedynczą łodygą i różyczką liści odziomkowych. Cała jest szarozielona, przylegająco owłosiona krótkimi, gwiazdkowatymi włoskami.
- Łodyga
- Pojedyncza, lub co najwyżej tylko w górnej części słabo rozgałęziona. Jest gęsto ulistniona.
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście lancetowate o długości 4-5 razy większej od szerokości, całobrzegie lub mające po 5-8 ząbków z każdej strony, górne są bardzo ostre.
- Kwiaty
- Promieniste, żółte, zebrane na szczycie łodygi w gęste grona. Szypułki kwiatowe o długości kielicha, lub krótsze. Działki kielicha o długości 6,5-9 mm, błoniaste z wybrzuszeniem.
- Owoc
- Prosto wzniesione, równowąskie łuszczyny o długości 4,5-6 cm zakończone dzióbkiem. Zawierają po kilkanaście do kilkudziesięciu nasion.
[edytuj] Ekologia
Występuje na naskalnych murawach, wyłącznie na podłożu wapiennym. Rośnie również na murach (np. na Zamku w Czorsztynie). Hemikryptofit.
[edytuj] Biologia
Przeważnie jest rośliną dwuletnią, rzadziej byliną. W pierwszym roku wytwarza tylko zimującą różyczkę liściową, w drugim roku kwitnącą łodygę. Po przekwitnieniu przeważnie ginie. Kwitnie od czerwca do lipca.
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Występuje w Pienińskim Parku Narodowym.
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[2]: R (rzadki).
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: VU (vulnerable, narażony).
Zagrożeniem dla gatunku jest zarastanie jego siedlisk. W populacji pszonaka na wzgórzu czorsztyńskim stwierdzono ponadto porażene grzybem Erysiphe cruciferatum.
Przypisy
- ↑ Zbiorcze sprawozdanie z obserwacji monitoringowych dla pszonaka pienińskiego. [dostęp 13 czerwca 2008].
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
[edytuj] Bibliografia
- Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
