Wikipedysta:Ptasiek/brudnopis/prawnicze
Z Wikipedii
Nieważność to wada czynności prawnej, która polega na niewywyłaniu przez czynność skutków prawnych zamierzonych w związku z jej dokonaniem. Przyczyną nieważności może być:
- brak zdolności do czynności prawnych osoby dokonującej czynności;
- dokonanie czynności z pominięciem wymogu formy zastrzeżonej przez ustawę lub strony pod rygorem nieważności;
- treść czynności sprzeczna z ustawą albo mająca na celu jej obejście lub sprzeczna zasadami współżycia społecznego;
- wada oświadczenia woli.
Większość ze wskazanych okoliczności skutkuje nieważnością z mocy samego prawa, bez potrzeby dokonywania dalszych działań (nieważność bezwględna). Odmiennie rzecz się ma w przypadku czynności prawnej dokonanej pod wpływem błędu, groźby lub podstępu. Czynność taka wywołuje skutki prawne, ale cechuje ją przymiot wzruszalności (nieważności względnej). Los czynności zależy od działania osoby, która dokonała jej pod wpływem groźby, błędu lub podstępu. Jeśli w przewidzianym terminie uchyli się od skutków złożonego przez siebie oświadczenia woli czynność staje się definitywnie nieważna. W przeciwnym razie, po upływie terminu, staje się w pełni ważna i nie może być kwestionowana w oparciu o powyższe przyczyny.
Dokonanie przez strony czynności nieważnej przesunięć majątkowych w błędnym przekonaniu, że wykonują postanowienia czynności ważnej, stanowi podstawę do ich wzajemnego rozliczenia i przywrócenia równowagi majątkowej na podstawie przepisów o nienależnym świadczeniu.
[edytuj] Konwalidacja
Konwalidacja wiąże się uzyskaniem przez nieważną czynność prawną, przede wszytkim umowę, przymiotu ważnej czynności prawnej, przy spełnieniu określonych warunków, wśród których dominuje wykonanie przez strony postanowień czynności nieważnej. Na skutek konwalidacji nieważna czynność prawna staje się ważna i wywołuje wszystkie związane z nią skutki prawne.
Konwalidacja umowy darowizny zawartej z pominięciem wymaganej formy aktu notarialnego ma miejsce, gdy przedmiot darowizny zostanie obdarowanemu wydany. Konwalidacja umowy dotyczącej drobnej bieżącej sprawy życia codziennego i zawartej przez osobę niemającą zdolności do czynności prawnych staje się ważna z chwilą jej dokonania, jeżeli nie pociąga za sobą rażącego pokrzywdzenia tej osoby.
[edytuj] Konwersja
Konwersja czynności prawnej jest konstrukcją prawną wypracowaną przez orzecznictwo, która ma na celu utrzymanie w mocy woli osób dokonujących nieważnej czynności. Mechanizm konwersji opiera się na założeniu, że osoba która dokonała nieważnej czynności prawnej i spełniła równocześnie wymogi innej czynności prawnej o zbliżonych, choć nie tak daleko idących skutkach prawncyh, godziła się na ich wystąpienie. Tym samym przyjmuje się, że w miejsce czynności nieważnej została dokonana czynność ważna, choć wywołująca skutki prawne mniejsze niż zamierzone.
Przykładem konwersji jest potraktowanie testamentu allograficznego nieważnego z powodu braku osoby urzędowej jako ważny testament ustny. W prawie autorskim ustna umowy o przeniesienie majątkowych praw autorskich do utworu może być oceniona jako udzielenie licencji niewyłącznej na korzystanie z niego.
