Równanie Hendersona-Hasselbalcha
Z Wikipedii
Równanie Hendersona–Hasselbalcha — równanie wiążące wartość pH z mocą kwasu (pKa). Jest ono przydatne do oszacowania pH buforu oraz odnajdywania pH równowagi reakcji chemicznych. Ponadto jest wykorzystywane do obliczania punktu izoelektrycznego białek.
Równanie to ma postać:
![\textrm{pH} = \textrm{pK}_{a}+ \log_{10} \frac{[\textrm{A}^-]}{[\textrm{HA}]}](../../../../math/a/b/1/ab1b03e5b89fae2809f9126df0530e8a.png)
gdzie pKa wynosi − log10(Ka) a Ka stałą dysocjacji kwasu, która wynosi:
![pK_{a} = - \log_{10}(K_{a}) = - \log_{10} \left ( \frac{[\mbox{H}_{3}\mbox{O}^+][\mbox{A}^-]}{[\mbox{HA}]} \right )](../../../../math/2/0/8/20845d1b79802fde9f21fd36be129fb2.png)
dla reakcji: 
W równaniach, [A-] oznacza stężenie anionów utworzonych z reszt kwasowych, a [AH] — stężenie niezdysocjowanej formy kwasu.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Lawrence Joseph Henderson sformułował to równanie w 1908 roku, opisując nim wykorzystanie kwasu węglowego jako buforu. Później Karl Albert Hasselbalch przekształcił równanie do obecnej formy logarytmicznej. Hasselbalch wykorzystał równanie w badaniach nad kwasicą metaboliczną, która powstaje na skutek obecności kwasu węglowego we krwi.
[edytuj] Ograniczenia
Ze stosowaniem równania Hendersona–Hasselbalcha związane są ważne uproszczenia o których należy pamiętać. Najważniejsze z nich dotyczy założenia, że ilość zdysocjowanej i niezdysocjowanej formy kwasu w ustabilizowanym środowisku reakcji jest stała. Równania tego nie można stosować dla silnych zasad i kwasów (wartości pK różne o kilka jednostek od 7), silnie rozcieńczonych lub stężonych roztworów (mniej niż 1 mmol/l lub więcej niż 1 mol/l) oraz w przypadku dużych różnic w proporcji kwas/zasada (więcej niż 1000 do jednego). W takich warunkach traci jednak również sens fizyczny sama skala pH.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Kalkulator równania Hendersona-Hasselbalcha
- Wyprowadzenie i szczegółowa dyskusja na temat równania Hendersona-Hasselbalcha
- Rzeczywity przykład wykorzystania równania Hendersona-Hasselbalcha do obliczania ładunku elektrostatycznego białek
[edytuj] Przypisy
- Lawrence J. Henderson. Concerning the relationship between the strength of acids and their capacity to preserve neutrality. Am. J. Physiol. 1908, 21, 173-179.
- Hasselbalch, K. A. Die Berechnung der Wassersroffzahl des Blutes ous der freien und gebunden Kohlensaure desselben, und die Sauerstoffbindung des Blutes als Funktion der Wasserstoffzahl Biochemische Zeitschrift 1917, 78, 112-144.
- Po, Henry N.; Senozan, N. M. Henderson-Hasselbalch Equation: Its History and Limitations. J. Chem. Educ. 2001, 78, 1499-1503.
- de Levie, Robert. The Henderson-Hasselbalch Equation: Its History and Limitations. J. Chem. Educ. 2003, 80, 146.
