Ratusz w Zamościu

Z Wikipedii

Ratusz w Zamościu – manierystyczno-barokowy, główny budynek na zamojskim Starym Mieście. Znajduje się w północnej pierzei Rynku Wielkiego, po stronie zachodniej, jest nieco wysunięty do środka rynku. Posiada 52-metrową wieżę zegarową oraz szerokie, wachlarzowe schody.

Jego budowę rozpoczęto w roku 1591. Większych zmian dokonano podczas przebudowy w połowie XVII wieku – został wówczas powiększony i podwyższony, dobudowano trzecią kondygnację oraz attyki. Również wieża ratusza została podwyższona. Oddzielony został ponadto od kamienic po stronie zachodniej – obecna ulica Ratuszowa. Posiadał podcienia od strony Rynku Wielkiego i po obu bokach. W II poł. XVIII wieku wybudowano dzisiejsze wachlarzowe, dwuskrzydłowe schody, które prowadzą do wejścia na I piętrze. Nieco wcześniej wybudowano przy ratuszu budynek odwachu, który znajdował się pod dzisiejszymi schodami i był połączony z ratuszem. W czasie zaborów, w I połowie XIX wieku, zamojski ratusz zmieniono na więzienie i przebudowano – zamurowane zostały podcienia, zniknęły attyki oraz dekoracje. Dodatkowo, z tyłu, dobudowano więzienie, jakie połączono z ratuszem wąskimi skrzydłami, co dało niewielki dziedziniec pośrodku.

W okresie międzywojennym XX wieku przeprowadzono rekonstrukcję wg pierwotnego wyglądu ratusza – przywrócone zostały attyki i dekoracje. Po II wojnie światowej, w czasie której zamojski ratusz nie uległ zniszczeniom, był nadal remontowany, również wewnątrz, m.in. rozebrano odwach pod schodami, odnowiono jego elewacje.

Przy wejściu do ratusza, do którego prowadzą wachlarzowe schody, znajduje się tarcza z herbem miasta – św. Tomasz Apostoł z tarczą, na której widać trzy włócznie (nad wejściem), tarcza z Krzyżem Grunwaldu III klasy (po prawej stronie) oraz tablica upamiętniająca wpisanie zamojskiego Starego Miasta na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO (po lewej stronie). Na schodach, od strony Rynku Wielkiego, nad środkową arkadą, jest także kartusz przedstawiająca II ordynata, Tomasza Zamoyskiego.

Na wieży ratusza codziennie (w sezonie) o godzinie 12.00 jest odgrywany zamojski hejnał, ale tylko w trzy strony świata – poza zachodnią, ponieważ wg legendy założyciel miasta, hetman Jan Zamoyski, zakazał grać trębaczowi w kierunku Krakowa.

Obecnie mieści się tu Urząd Miasta Zamość oraz Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej z Galerią Fotografii "Ratusz". Ratusz ten uchodzi za symbol Zamościa.

[edytuj] Bibliografia

• J. Kowalczyk, Zamość. Przewodnik, Zamość, Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1995;