Reaktancja (elektryczność)

Z Wikipedii

Reaktancja (opór bierny, sprzeciwność^[1]) to wielkość charakteryzująca obwód elektryczny zawierający element o charakterze pojemnościowym (np. kondensator) lub element o charakterze indukcyjnym (np. cewkę). Jednostką reaktancji jest om.

Reaktancję oznacza się na ogół symbolem X.

Gdy przez cewkę lub kondensator płynie prąd przemienny, wtedy część energii magazynowana jest w polu, odpowiednio magnetycznym lub elektrycznym. Wywołuje to spadek napięcia wprost proporcjonalny do iloczynu prądu i reaktancji. W przypadku obwodów prądu stałego nie mówi się o reaktancji, bowiem (pomijając stan nieustalony) cewka stanowi zwarcie, zaś kondensator przerwę w obwodzie.

Reaktancja idealnej cewki i kondensatora jest równa co do wartości bezwzględnej ich impedancji. Napięcie i prąd w takich elementach są przesunięte w fazie o 90 stopni względem siebie. Znak liczby zależy od tego, czy prąd wyprzedza napięcie, czy napięcie wyprzedza w fazie prąd.

Reaktancja cewki (opór indukcyjny, induktancja) ma znak dodatni i oblicza się ją ze wzoru:

$X_{L}= \omega L\quad$

gdzie L to indukcyjność własna cewki, $\omega\quad$ pulsacja.

Reaktancja kondensatora (opór pojemnościowy, kapacytancja) oblicza się ją ze wzoru:

$X_{C}= \frac{1}{\omega C}$

gdzie: C – pojemność kondensatora, $\omega\quad$ – pulsacja.

W układach wysokiej częstotliwości (układy o stałych rozłożonych) elementy o charakterze pojemnościowym i indukcyjnym często uzyskuje się poprzez wprowadzenie do prowadnicy falowej nieciągłości, np. zwężenia lub ostającego w bok sęku.

We wzorze na reaktancję składowa indukcyjna występuje ze znakiem dodatnim, a pojemnościowa – z ujemnym:

$X = X_L - X_C \,$