Roger Bacon

Z Wikipedii

Roger Bacon (ok. 1214-1292) - angielski filozof średniowieczny i naukowiec, zwany doctor mirabilis, pochodził prawdopodobnie z rodziny drobnoszlacheckiej, sam wspomina brata, możliwe że miał więcej rodzeństwa. Nie ma zgodności w kwestii daty jego narodzin, w zależności od interpretacji wypowiedzi Bacona na temat jego edukacyjnej przeszłości przyjmuje się około 1214 lub 1219 r. Około 1227 r. rozpoczął naukę w Oksfordzie, ukończył Trivium i Quadrivium, około 1240 r. uzyskał tytuł magister artium. W pierwszej połowie lat czterdziestych XIII w. zaczął wykładać na uniwersytecie w Paryżu, na fakultecie sztuk wyzwolonych, omawia dzieła Arystotelesa „Metafizykę” i „Fizykę”. Do Oksfordu powrócił około 1247 r. lub 1250 r., do dzieł wcześniejszych Rogera można zaliczyć „Summulae dialectices”, „Summa grammatica” i „Summa de sophismatibus et distincionibus”, ich datacja wpływa na poglądy w dacie powrotu do Oksfordu i odwrotnie. W kilka lat po przybyciu do Oksfordu (ok. 1252-1257) został Franciszkaninem, może w nadziei uzyskania wsparcia dla swych badań, a może ze względu na innych uczonych tego czasu, którzy wybierali taką drogę. Około 1257 został przeniesiony do Paryża, prawdopodobnie z powodu konfliktu ze zwierzchnikami, spędził tam kolejnych 10 lat. W 1260 r. generałem zakonu został św. Bonawentura, który zabronił członkom zakonu przedkładania spraw i pism papieżowi bez pozwolenia generała lub prowincjałów. Bacon mimo to poszukuje poparcia u legata Guy le Gos de Foulques, również po wyborze tegoż na papieża Klemensa VI. Na jego prośbę przysyła napisane specjalnie w tym celu dzieło Opus maius, a następnie w przeciągu roku Opus minus i Opus tertium. Prawdopodobnie po napisaniu tych prac powraca do Oksfordu, tam kończy Communia naturalium. Został potępiony pod koniec lat siedemdziesiątych XIII w., prawdopodobnie skazany na areszt domowy w Paryżu i uwolniony w 1290 r. przez nowego generała zakonu Rajmunda z Gaufredi. W 1292 r. kończy Compendium studii theologiae, umiera prawdopodobnie w Oksfordzie.

Studiował zakazanego czasowo Arystotelesa, ze względu na zainteresowania naukowe - co jednak mieszało się z fascynacją neoplatonizmem, okultyzmem i magią.

Był on przeciwnikiem spekulatywnego rozstrzygania problemów filozoficznych. Za ważne uważał eksperymentalne badanie zjawisk z wykorzystaniem matematyki. Sam dokonywał licznych eksperymentów i budował w tym celu przyrządy. Przewidział wiele wynalazków, które zostały dopiero po wiekach skonstruowane (np. pojazdy mechaniczne, urządzenia optyczne), dostrzegając przy tym rolę ludzkiej wynalazczości. Zgodnie jednak ze swoją epoką do doświadczenia zaliczał doświadczenie mistyczne oraz "praobjawienie", które zostało udzielone patriarchom żydowskim, a potem filozofom greckim.

Roger Bacon był podejrzewany przez członków swojego zakonu o kontakty z siłami nieczystymi. Trudno sie temu dziwić, skoro opisywał swe niezwykłe wizje odkryć i wynalazków, daleko wyprzedzających epokę średniowiecza, jak np. w poniższym wyjątku z jego dzieła:

"Mogą być zbudowane okręty poruszające sie bez wioślarzy, mogące żeglować zarówno po rzekach, jak i po morzu, prowadzone przez jednego człowieka, z większą prędkością niż gdyby były pełne wioślarzy. Podobnie można skonstruować wozy jeżdżące bez użycia zwierząt pociągowych, napędzane niewiarygodną energią, tak jak podobno jeździły uzbrojone w kosy rydwany starożytnych. Mogą być zbudowane maszyny latające, takie że człowiek siedzący wewnątrz maszyny będzie nią kierował za pomocą pomysłowego mechanizmu i leciał przez powietrze jak ptak. Ponadto można sporządzić przyrządy, które choć same niewielkie, wystarczą, aby podnieść lub przytłoczyć największe ciężary... Mogą też być skonstruowane przyrządy podobne do tych, które wykonano na rozkaz Aleksandra Wielkiego), służące do chodzenia po wodzie lub do nurkowania.^[1]

Wynalazca okularów (przy czym przekaz ten może być legendą).

[edytuj] Dzieła

• Opus maius
• Opus minus
• Opus tertius

Przypisy