Ruchy izostatyczne
Z Wikipedii
Ruchy izostatyczne dotyczą pionowego ruchu płyt litosfery lub ich części. Powstają w wyniku zaburzenia równowagi izostatycznej (patrz:izostazja) spowodowanej przez nacisk bądź odciążenie dużych mas (np. lądolód). Skorupa dążąc do równowagi, wykonuje pionowe ruchy względem leżących obok siebie mas.
Ruchy izostatyczne są powodowane przyczynami zewnętrznymi, które doprowadzają do zaburzenia równowagi izostatycznej, w jakiej znajduje się sztywna litosfera unosząc się na plastycznej astenosferze. Do takich przyczyn możemy zaliczyć rozwój i zanik lądolodów, akumulację osadów w zbiornikach oceanicznych.
Podnoszeniu ulegają
- Skandynawia 250m w ciegu 10 000 lat, północna Syberia, północne krańce Północnej Ameryki, Szkocja
Obniżeniu
- Portugalia, południowe wybrzeża Brytanii gdzie rozważają budowę tamy dla zapobiegania powodziom nad Tamizą
Są dwa mechanizmy ruchu płyt:
- Ruchy pionowe.
- Przechylanie. Jeżeli płyta tektoniczna była obciążona tylko z jednej, na półkuli północnej, północnej strony to oprócz jej zagłębienia płyta uległa także pochyleniu. Ciężar lodowca powodował podniesienie przeciwległego tu południowego brzegu. Po stopieniu lodu przechylenie odwraca się powodując zagłębienie się wypiętrzonych obszarów.
Zakres ruchów izostatycznych zbadany dla okolic Wielkich Jezior AP wynosi więcej niż 200 m. Przy czym obszar tych jezior znajdował się prawie na linii pomiędzy podnoszącym się a opadającym terenem, więc na krańcach płyty zasięg zmian powinien być większy.
W starożytności powtarzano, jeszcze starszy, pogląd że Morze Kaspijskie to zatoka Oceanu Polarnego. Tak też zaznaczano na mapach. Rysowane tam znacznie większy akwen kaspijski można łatwo wytłumaczyć gdyż teren ten sukcesywnie ulega pustynnieniu. Ciekawa jednak będzie weryfikacja tych antycznych zapatrywań w świetle izostatycznych ruchów.
