Rzeka meandrująca
Z Wikipedii
2. Po rozwinięciu meandrytów
Rzeka meandrująca - rzeka o jednym, krętym korycie posiadającym dużą liczbę zakoli. Meandry to po prostu zakola, czyli pętlowate, wygięte odcinki rzeki zawarte między jej dwoma zakrętami o tym samym kierunku (dwoma prawymi lub dwoma lewymi). Termin "meander" pochodzi od nazwy rzeki w Turcji o wybitnie krętym korycie. Rzeki meandrujące były dawniej, do czasów melioracji, częste na nizinach. Meandry sprawiają, że rzeka płynie wolniej niż w wyprostowanym sztucznie korycie, a dolina magazynuje więcej wody. Rozwój zakoli prowadzi do stopniowego, bocznego przesuwania się koryta. Proces ten przerywany jest przez ścięcie zakola lub rozcięcie nasady jego pętli. Opuszczona część zakola przekształca się w starorzecze, stopniowo zarastające i wypełniające się osadami organicznymi i mineralnymi wnoszonymi do niego podczas powodzi. Przed erozją boczną i tym samym przed przesuwaniem się koryta rzeki jej brzegi chronione są przez korzenie drzew, a częściowo także przez roślinność wodną. Osady grubsze transportowane przez rzekę tj. piasek i żwir osadzane są głównie w obrębie koryta, zawiesiny (cząstki iłów i pyłów) - odkładane na obszarach przyległych do niego, zalewanych podczas dużych wezbrań. Główny nurt rzeki zbliżony jest do jej brzegu wklęsłego, tutaj też woda ma największą prędkość. Brzeg wklęsły jest stale niszczony i dlatego stromy, a rzeka u jego podnóża ma największą głębokość. Brzeg wypukły jest znacznie łagodniej nachylony i jest miejscem osadzania się materiału piaszczystego niesionego przez rzekę, dzięki czemu stale przyrasta i przesuwa się w stronę środka koryta. W wyniku gromadzenia osadów na brzegu wypukłym powstaje łacha meandrowa. Łacha niekiedy złożona jest z dwu lub większej liczby stopni. Najniższy z nich odpowiada niskiemu poziomowi wody. Na powierzchni łachy występują niewielkie grzbiety (wały meandrowe), wygięte mniej więcej tak, jak wypukły brzeg koryta rzecznego. Pomiędzy nimi znajdują się płytkie, wydłużone zagłębienia, w których po wezbraniach tworzą się krótkookresowe zbiorniki wodne, całkowicie wysychające podczas niskich stanów wód w lecie. Podczas wezbrań rzeka rozlewa się na powierzchni tarasu zalewowego .Prędkość wody opuszczającej koryto gwałtownie spada i na granicy dwóch środowisk - koryta rzeki i obszaru pozakorytowego dochodzi do osadzania się części materiału mineralnego niesionego przez rzekę. W ten sposób po obu stronach koryta tworzą się wały przykorytowe, zbudowane głównie z pyłów i drobnoziarnistych piasków. Równina zalewowa jest zalewana tylko okresowo podczas większych powodzi. Osadzają się tam drobnoziarniste cząstki mineralne, głównie ilaste i pylaste. Równina zalewowa bardzo często zajęta jest przez torfowiska i mokradła innego typu.
