Sąd administracyjny
Z Wikipedii
Sąd administracyjny to jeden z organów państwowych sprawujących wymiar sprawiedliwości w Polsce. Sądy administracyjne wykonują ten obowiązek poprzez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej.(art.1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych). Sądami administracyjnymi są obecnie: wojewódzkie sądy administracyjne orzekające w pierwszej instancji i Naczelny Sąd Administracyjny. Regułą więc jest, że skarga kierowana jest do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a dopiero jego orzeczenia kontrolowane są przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zarówno przed wojewódzkim sądem administracyjnym, jak i przed Naczelnym Sądem Administracyjnym obowiązuje zasada skargowości zabraniająca sądowi inicjowanie postępowania sądowego z urzędu; postępowanie sądowoadministracyjne może wszcząć wyłącznie strona wnosząc (odpowiednio) skargę (do wsa), skargę kasacyjną lub zażalenie (do NSA).
Naczelny Sąd Administracyjny (a) rozpoznaje skargi kasacyjne i zażalenia od orzeczeń (wyroków i postanowień) sądów wojewódzkich, (b) rozstrzyga wspomniane spory kompetencyjne i spory o właściwość, a ponadto (c) podejmuje uchwały wyjaśniające przepisy prawne, rozbieżnie interpretowane przez sądy administracyjne oraz uchwały rozstrzygające zagadnienia prawne budzące poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej. (art.3 Prawa o ustroju sądów administracyjnych i art.15 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Oznacza to, że NSA działa jako sąd II instancji rozpatrując skargi kasacyjne i zażalenia od orzeczeń WSA, natomiast w pozostałych sprawach NSA orzeka jako sąd pierwszej i jedynej instancji.
Organizację i działalność sądów administracyjnych w Polsce regulują trzy akty prawne:
- Konstytucja RP (art.10, art.45, art.77-79, art.165 ust.2, art.166 ust.3 i artykuły 173-187),
- ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 z późniejszymi zmianami)
- ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późniejszymi zmianami)
Spis treści |
[edytuj] Przedmiot kontroli
Zgodnie z art.3 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, kontrola działalności administracji publicznej przez te sądy obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
- decyzje administracyjne;
- postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
- inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
- bezczynność organów administracyjnych w wydaniu decyzji, postanowienia bądź aktów i czynności poprzednio wymienionych,
- akty prawa miejscowego organów samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
- inne akty jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowane w sprawach administracji publicznej;
- akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
[edytuj] Organy sądów administracyjnych
[edytuj] w wojewódzkich sądach administracyjnych
- prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego
- zgromadzenie ogólne sędziów sądu administracyjnego
- kolegium wojewódzkiego sądu administracyjnego
[edytuj] w Naczelnym Sądzie Administracyjnym
- Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
- Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego
- Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego
We wszystkich sądach administracyjnych orzekają sędziowie sądów administracyjnych. W sądach tych mogą orzekać także asesorzy sądów administracyjnych.
