Securitate

Z Wikipedii

Securitate z rum. "bezpieczeństwo" (właść. Departament Bezpieczeństwa Państwowego, rum. Departamentul Securităţii Statului) - tajna policja komunistycznej Rumunii (LRR, SRR), największa służba bezpieczeństwa w krajach Układu Warszawskiego pod względem stosunku liczby tajnych współpracowników do liczby mieszkańców.

[edytuj] Historia

Formalnie powstała na mocy dekretu 221/30 z 1948 roku, faktycznie służby działały jednak z pomocą KGB już od 1944 roku, czyli od momentu wkroczenia Armii Czerwonej na ziemie Królestwa. Oficjalnym zadaniem służb była "obrona demokratycznych zdobyczy ludu Rumunii i gwarancja bezpieczeństwa Republiki wobec wewnętrznych i zewnętrznych wrogów". Dyrektorem Securitate został generał Pantelimon Bodnarenko - pochodzący z Ukrainy agent sowiecki, który zmienił swoje nazwisko na rumuńskie i występował jako Gheorghe Pintilie, jego zastępcami byli: pochodzący z Besarabii mjr Boris Grunberg, który występował pod nazwiskiem Alexandru Nicolski i Ukrainiec - mjr Vladimir Mazuru (późniejszy ambasador Rumunii w Polsce). Z początku dużą część pracowników i współpracowników Securitate stanowili dawni działacze "Królewskiej Policji Bezpieczeństwa" (rum. Direcţia Generală a Poliţiei de Siguranţă), szybko zastąpiono ich jednak lojalnymi komunistami. Pracę rumuńskich służb nadzorował przedstawiciel służb sowieckich Aleksander Sacharowski.^[1]

Na początku 1949 roku przekrój społeczny w bezpiece przedstawiał się następująco: 64% pracowników stanowili robotnicy, 4% chłopi, 28% urzędnicy, 2% inteligencja, 2% niezidentyfikowani.

W 1951 roku liczba pracowników wzrosła pięciokrotnie - był to bowiem jednocześnie pierwszy rok zintensyfikowanej walki klasowej w Rumunii. Zakładano specjalne więzienia dla "wrogów ludu", do których zsyłano przeciwników politycznych (liberałów, konserwatystów, monarchistów, socjaldemokratów - klasyfikowanych jako amerykańscy faszyści, tajni współpracownicy RFN oraz wrogowie ZSRR i socjalizmu) bez nakazu sądowego, oskarżenia i procesu. W więzieniach wykańczano ludzi morderczą pracą lub po prostu zabijano na miejscu. W jednym z takich ośrodków, w Sighetu Marmatiei, mieści się dziś muzeum komunistycznych represji.

W 1964 roku rząd ogłosił generalną amnestię i ok. 10 tys. więźniów mogło opuścić swe cele. Od tego czasu dumnie - kłamliwie - głoszono, że w Rumunii, w przeciwieństwie do krajów Zachodu, nie ma aktualnie żadnych więźniów politycznych.

W latach 70. bezpieka nasiliła atmosferę antyszpiegowskiej psychozy w kraju: mieszkańców Rumunii zobowiązano do masowego donoszenia na swych znajomych, współpracowników itp. pod hasłem "wypełniania patriotycznego obowiązku". W ciągu 24 godzin trzeba było poinformować służby o każdym zetknięciu się z cudzoziemcem, na posiadanie radia trzeba było uzyskać zezwolenie.

W latach 80. pod kontrolą Securitate znalazły się tzw. oddziały bezpieczeństwa (trupele di Securitate), przeznaczone do utrzymywania porządku publicznego i tłumienia jakichkolwiek wystąpień antyrządowych. W tym czasie liczyły 23 370 tysięcy oficerów i żołnierzy. Większość żołnierzy stanowili poborowi służby czynnej, oficerów szkolono w Băneasa. W grudniu 1989 roku dowódcą tej formacji był gen mjr Dumitru Ghiţă. Pod koniec rządów Nicolae Ceauşescu Securitate nie zachowywało już pełnej lojalności w stosunku do Partii, choć nadal często zdarzało się oddawanie strzałów wobec demonstrujących, bezbronnych ludzi.

[edytuj] Wydziały Securitate

• Generalny Dyrektoriat Operacji Technicznych

Kluczowa część służb. Utworzony za sowiecką radą i pomocą w 1954 roku, monitorował wszelkie środki elektronicznej komunikacji na terenie Rumunii i poza jej granicami. Podsłuchiwano telefony, instalowano podsłuchy w prywatnych mieszkaniach i zakładach pracy, dokonywano zagłuszania antyradzieckich i antykomunistycznych radiostacji.

• Dyrektoriat Kontrwywiadu

Miał za zadanie inwigilację przyjeżdżających do Rumunii cudzoziemców oraz przeciwdziałanie nawiązywaniu przez nich kontaktów z mieszkańcami SRR. Jeśli kontaktu nie udało się zerwać, podlegał on inwigilacji.

• Dyrektoriat Więziennictwa

Obsługiwał więzienia.

• Dyrektoriat Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Miał za zadanie wykrywanie przeciwników ustroju w łonie Partii i poza nią. Inwigilował intelektualistów, księży oraz wszelkich wrogów ludu.

• Narodowa Komisja Wiz i Paszportów

Kontrolowała wszelkie wjazdy i wyjazdy do/z Rumunii.

• Dyrektoriat Żołnierzy Bezpieczeństwa
• Dyrektoriat Milicji
• Agencja Ochrony Rządu

[edytuj] Przypisy

1. ↑ D.Deletant, Romania, [w:] A handbook of the communist security apparatus in East Central Europe, Warsaw 2005, s.287.