Sklerenchyma

Z Wikipedii

Sklerenchyma (twardzica) - tkanka wzmacniająca roślin. Zbudowana z grubościennych komórek, przeważnie z komórek prozenchymatycznych (podłużnych). Dojrzałe komórki sklerenchymatyczne mają mocno zgrubiałe i na ogół silnie zdrewniałe ściany wtórne, inkrustowane ligniną, z licznymi jamkami. W czasie rozwoju tych komórek ich protoplasty najczęściej zamierają i zanikają - są to więc komórki martwe. W rozwoju powstają z merystemów pierwotnych lub wtórnych.

Twardzica występuje u dorosłych roślin i tworzy struktury takie jak łupiny nasion roślin (orzechy, pestki).

Funkcją sklerenchymy jest przede wszystkim nadawanie sztywności poszczególnym częściom rośliny.

Występuje w dwóch postaciach:

• steroidy (włókna sklerenchymatyczne) - forma podłużna,
• sklereidy (komórki sklerenchymatyczne, komórki kamienne) - forma kulista.

Włókna mają postać podłużnych komórek o klinowato zakończonych końcach, które zachodzą na siebie. Mogą występować pojedynczo lub tworzyć długie sznury lub pasma. W korzeniu znajdują się głównie w części centralnej, a w łodygach w obwodowej. W liściach wokół wiązek przewodzących tworzą pochwę sklerenchymatyczną. Ze względu na lokalizację można wyróżnić m.in.:

• włókna łykowe
• włókna drzewne
• włókna kory pierwotnej
• włókna liściowe

Komórki kamienne (sklereidy) są nasycone solami mineralnymi i są najtwardszą tkanką roślinną. Sklereidy nie tworzą jednolitej tkanki, lecz występują w postaci skupisk (np. grupy komórek kamiennych w miąższu owocu rzekomego gruszy) lub pojedynczo jako tzw. idioblasty. Wyróżnia się kilka typów tych komórek, w zależności od ich kształtów:

• brachysklereidy
• asterosklereidy
• osteosklereidy
• makrosklereidy
• trichosklereidy

Włókna sklerenchymatyczne mają także znaczenie gospodarcze, np. celulozowe włókna łykowe lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum) wykorzystywane są do wyrobu nici i tkanin.

Zobacz też: kolenchyma.