Skoczogonki
Z Wikipedii
| Skoczogonki | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Gromada | skoczogonki |
| Nazwa systematyczna | |
| Collembola | |
| Lubbock, 1870 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
Skoczogonki (Collembola) - ewolucyjnie stara grupa zwierząt o wielu prymitywnych cechach. Pierwotnie zaliczana do owadów bezskrzydłych, obecnie coraz częściej wydzielana w oddzielny takson w randze gromady. Obejmuje ok. 5 tysięcy gatunków (w Polsce ok. 300).
Spis treści |
[edytuj] Opis
Skoczogonki występują w środowisku wodnym i lądowym. Nie posiadają skrzydeł (pierwotnie bezskrzydłe). Wydłużone ciało o różnorodnym ubarwieniu, długości kilku milimetrów, zwykle bez oczu, czułki 4-6 członowe i 6-segmentowy odwłok. Aparat gębowy gryzący lub kłująco-ssący. Gatunki skaczące posiadają na odwłoku tzw. widełki skokowe i hamowidło.
Występują licznie w różnych wilgotnych środowiskach, we wszystkich typach gleb, ściółce leśnej, mchu, a nawet na śniegu. Odżywiają się martwą materią organiczną lub roślinami, przyczyniając się do rozwoju mikroflory glebowej. Wiele gatunków jest szkodnikami upraw szklarniowych.
Najstarszy skoczogonek (Rhyniella precursor) znaleziony został w dolnodewońskim stanowisku paleontologicznym Rhynie Chert w Szkocji.
[edytuj] Systematyka
Mimo dużego podobieństwa do owadów, skoczogonki wytworzyły sześcionożność niezależnie. Dowodzą tego badania genetyczne przeprowadzone w ostatnich latach: porównanie DNA mitochondrialnego skoczogonków i owadów wykazało bardzo znaczące różnice. Wcześniej, w oparciu o morfologię funkcjonalną tych zwierząt uważano, że są one bardzo pierwotnymi owadami. Badania wykazały jednak, że wyewoluowały niezależnie od nich, pojawiając się prawdopodobnie wcześniej od większości skorupiaków.
[edytuj] Rzędy
- wielopierścieniowe
- Przykładowe gatunki: pchlica wodna, pchlica skacząca, czwórzębiec bielański
- zrosłopierścieniowe
- Przykładowe gatunki: podskoczek zielony
[edytuj] Filogeneza
Systematyka uwzględniająca wyniki badań molekularnych i cechy morfologiczne zaproponowana przez Bretfeld (1994, 1999), D'Haese (2002) i Deharveng (2004) wydziela rzędy:
- Poduromorpha
- Entomobryomorpha
- Isotogastruridae
- Neelipleona
- Symphypleona
[edytuj] Inne
Jednym z entomologów zajmujących się badaniem skoczogonków był Jan Stach.
