Snozy

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Snoza - beleczki drewniane, do których pszczoły dobudowują plaster. Razem z beleczką plaster miał być łatwy do wyjęcia i przeglądu.

Od XVII wieku próbowano wielokrotnie skopiować ideę zaobserwowaną w tym czasie w greckich klasztorach, gdzie używano stożkowych glinianych naczyń ustawianych pionowo i nakrytych listewkami. W naczyniach takich pszczoły nie mocowały plastrów do ścian bocznych, co ułatwiało manipulacje plastrami i eksperymentalne ich ustawianie. W Europie zachodniej eksperymentatorzy zaakceptowali ideę górnej ruchomej beleczki, ale usiłowali stosować ją w komorach z pionowymi ścianami. W efekcie uniemożliwiało to wykrycie prawidłowych odległości tym bardziej, że bez woskowego prowadnika pszczoły wybierały często miejsca między beleczkami do rozpoczęcia plastrów.

W 1845 ks. dr Jan Dzierżon opublikował zasady i budowę ula gdzie:

• plastry wyciągane były z boku po odcięciu nożem od ścian bocznych,
• do beleczek przyczepiane były fragmenty plastrów, które stanowiły zaczątek budowy,
• określił jako pierwszy zasadę koniecznej odległości między plastrami, definiowaną jako 1.5 cala między środkami sąsiednich snóz,
• nie później niż w 1848 użył rowków około 8 milimetrów do przesuwania snóz. Z jego obserwacji i doświadczeń wynikło bowiem, że przestrzeń taka nie była wypełniana propolisem ani zabudowywana woskiem. Przestrzeń tą później nazwano w Ameryce "bee space" - przestrzeń pszczela.

Dla uzupełnienia należy dodać, że był to pierwszy na świecie ul z ruchomą zabudową. Ks. dr Jan Dzierżon pracował nad udoskonaleniem idei snóz co najmniej od 1838 roku. Ule jego pomysłu były używane w Europie przez wiele dziesięcioleci, choć główne zasady zostały szybko wykorzystane do budowy uli ramowych; von Berlepsch (maj 1852, publikacja), Langstroth (październik 1852, patent USA).

Obecnie snozy stosowane są czasem w ulikach weselnych lub jako baza dla najprostszego ruchomego plastra. Współcześnie w obydwu przypadkach komora ula ma ustawione ściany boczne (prostopadłe do snóz) ukośnie do środka.