Stanisław Grochowiak
Z Wikipedii
Stanisław Grochowiak (ur. 24 stycznia 1934 w Lesznie, zm. 2 września 1976 w Warszawie) – polski poeta, dramatopisarz i publicysta.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Do roku 1953 mieszkał w Lesznie, potem zamieszkał we Wrocławiu. Tam pracował początkowo w "Tygodniku Katolickim". Do Warszawy przeniósł się w roku 1955 mieszkał na Stalowej 2 na Pradze Północ. Pracował najpierw w Instytucie Wydawniczym PAX, później w redakcjach "Za i przeciw", dwutygodnika "Współczesność", "Nowej Kultury", "Kultury", "Poezji" i "Miesięcznika Literackiego".
Stanisław Grochowiak debiutował w 1951 roku wierszami Ave Maryja i Notuję Deszcz, publikując je w piśmie "W oczach młodych" (dodatku do "Słowa Powszechnego"). Pierwszy kompletny tom, Balladę rycerską, wydał w roku 1956 i był to jeden z najciekawszych debiutów po zakończeniu stalinizmu. Został dobrze przyjęty przez krytykę. Nieco wcześniej w tym samym 1956 roku wydał swoją pierwszą powieść, Plebanię z magnoliami. Z kolei jego debiut w roli dramatopisarza miał miejsce w 1961. Stanisław Grochowiak zaprzestał pisania prozy mając lat trzydzieści.
Zmarł z powodu powikłań choroby alkoholowej.
[edytuj] Charakter twórczości
[edytuj] Poezja
Grochowiak zapisał się w polskiej powojennej poezji jako twórca, który poszukiwał nowych form ekspresji poetyckiej i przeciwstawił się tradycyjnej interpretacji "piękna". Był klasyfikowany jako poeta reprezentujący nurt turpistyczny (od łac. turpis - brzydki). W późniejszym okresie swojej twórczości skłaniał się ku klasyczności i zgodzie na reguły dnia codziennego (bunt nie przemija, bunt się ustatecznia).
[edytuj] Proza
Twórczość prozatorską Grochowiaka cechowała duża różnorodność. Jego pierwsza powieść Plebania z magnoliami chociaż wyszła w roku "odwilży" nie była wolna od rozwiązań typowych dla powieści produkcyjnej. Opowiadała o walce klasowej na wsi na ziemiach odzyskanych, w centrum konfliktu bogatych kułaków z ideowymi komunistami autor umieścił duchownego - proboszcza Grzegorza. Tom opowiadań Lamentnice to pozycja bardzo ciekawa jeżeli spojrzeć z perspektywy ukazującej się wtedy epiki - głównie była to proza "hłaskoidalna". W swym zbiorze autor Ballady rycerskiej objawił się przede wszystkim jako kreacjonista. Jego bohaterowie to głównie artyści lub niespokojne dusze, uwięzieni w za ciasnym świecie prowincji lub sztampowego życia starają się przełamać barierę dzielącą ich od zewnętrznego świata. Tacy są bohaterowie Skolopendry, Mordu czy Gordy. W Karabinach Grochowiak powrócił do postaci księdza, tym razem przedstawia go jako człowieka bez wiary, zniszczonego wojną, który pragnie znaleźć schronienie u biskupa. W tej książce łatwo odnaleźć inspirację egzystencjalizmem, bohaterowie nie potrafią znaleźć własnego miejsca na świecie, pogrążeni we własnych obsesjach i lękach, "zarażeni" śmiercią. Wreszcie Trismus to próba spojrzenia na czas wojny z perspektywy wroga, Niemca. Książka to opowieść o zarządcy obozu, który stopniowo traci wiarę w nazizm.
[edytuj] Ważniejsze dzieła
[edytuj] Poezja
- Ballada Rycerska (1956)
- Menuet z pogrzebaczem (1958)
- Rozbieranie do snu (1959)
- Agresty (1963)
- Kanon (1965)
- Totentanz in Polen (1969) poemat
- Nie było lata (1969)
- Polowanie na cietrzewie (1972)
- Bilard (1975)
- Haiku-Images (1978)
- Allende (1974) poemat
- Wiersze nieznane i rozproszone (1996)
- Czyści
[edytuj] Opowiadania
- L** Lamentnice (1958)
- Prozy' (1996) – zawierają niepublikowane utwory prozatorskie, dodatkowo powieść Trismus i opowiadania ze zbioru Lamentnice
[edytuj] Powieści
[edytuj] Dramaty
[edytuj] Adaptacje filmowe utworów Grochowiaka
- Księżyc, reż. Stanisław Brejdygant
- Kaprysy Łazarza, reż. Janusz Zaorski
- Chłopcy, reż. Ryszard Ber
- Partita na instrument drewniany, reż. Janusz Zaorski
- Karabiny, reż. Waldemar Podgórski
