Tłumaczenie przy użyciu komputera
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. Adnotacja: kwiecień 2008. |
Tłumaczenie przy użyciu komputera (CAT- z ang. computer-assisted translation) jest formą tlumaczenia, kiedy człowiek tłumaczy tekst za pomocą oprogramowania komputerowego stworzonego aby wspierać i ułatwić proces tłumaczenia.
Spis treści |
[edytuj] CAT i tlumaczenie maszynowe
Niektóre zaawansowane rozwiązania CAT zawierają tłumaczenie maszynowe (MT). Integracja MT z CAT została urzeczywistniona różnymi sposobami przez różnych osób. Pomimo tego, ze technologia tego typu nie jest ani powszechnie znana ani dostępna dla indywidualnych tłumaczy, słowniki użytkowników uwąznie stworzonych na podstawie właściwej terminologii znacznie poprawiają dokładność MT, i jako wynik tego, poprawiają skuteczność procesu tłumaczenia.
[edytuj] Ogólny zarys
CAT jest szerokim i niedokładnym pojecięm okre slającym cały zakres narzędzi, od prostych do tych bardziej skomplikowanych. Mogą zawierać:
- Słowniki sprawdzające pisownie, wbudowane w oprogramowaniu lub jako dodatkowe programy.
- Slowniki sprawdzające gramatykę, również wbudowane w oprogramowaniu lub jako dodatkowe programy.
- Organizator terminologii, który pozwala tłumaczu organizować własny bank terminologii w formie elektronicznej. Może to być prosta tabelka stworzona w oprogranowaniu przetwarzania słów należącego do tłumacza lub może to być arkusz kalkulacyjny, baza danych stworzony w programach jak FileMaker Pro lub dla lepszych i droższych rozwiazań, specjalistyczne pakiety oprogramowania jak LogiTech, MultiTerm, Termex itd.
- Słowniki na CD-ROM-ie, dwujęzyczne lub wielojęzyczne
- Bazy danych terminologii, albo na CD-ROM-ie albo dostępne przez internet, (np. The Open Terminology Forum, czyli otwarte forum terminologii, TERMIUM lub Grand dictionnaire terminologique z Biura quebecois de la langue francaise)
Narzędzia do wyszukiwania całych tekstów (wskaźniki), które pozwolają uzytkowniku kwestionować istniejące już teksty przetłumaczone lub różne dokumenty do których się odnosi. Narzędzia takiego typu to między innymi Naturel, ISYS Search Software i dtSearch.
- Programy konkordancyjne to programy które odzyskują przypadki słów lub wyrażeń i ich poszczególny kontext w korpusach jednojęzycznych, dwujęzycznych lub wielojęzycznych, tak jak w dwuźródłowym tekście (bitext) lub pamięci tłumaczeniowej.
- Bitext, dosyć nowy rozwój, to wynik połączenia oryginalnego tekstu z jego tłumaczeniem, który może potem być analizowany używając narzędzie do wyszukiwania całych tekstów lub programu kokordancyjnego.
- Oprogramowanie do zarządzania projektami, umożliwiające lingwiście konstrukcję złożonych projektów tłumaczeniowych, przyporządkowanie różnych zadań różnym ludziom, oraz śledzenie postępu każdego z tych zadań
- Zarządzanie pamięcią tłumaczeniową (TMM- z ang. Translation Memory Managers) to narzędzia składające się z bazy danych segmentów tekstowych języka wyjściowego i ich tłumaczeń na jeden lub więcej języków docelowych.
- Systemy prawie tak automatyczne jak w tłumaczeniu przy użyciu komputera, lecz w dwuznacznych przypadkach pozostawiają decyzje użytkownikowi. Czasami nazywane tłumaczeniem przy użyciu komputera wspieranym przez człowieka.
[edytuj] Oprogramowanie pamięci tłumaczenia
Programy pamięci tłumaczenia(TM- z ang. Translation Memory) przechowują wcześniej przetłumaczone teksty wyjściowe i ich ekwiwalentne teksty docelowe w bazie danych oraz odzyskują powiązane segmenty podczas tłumaczenia nowych tekstów.
Takie programy dzielą tekst wyjściowy na rozsądne jednostki znane jako” segmenty”. Zdanie tekstu wyjściowego bądź jednostka podobna do zdania( nagłówki, tytuły lub elementy z listy) może być uważana za segment, bądź teksty mogą być segmentowane na większe jednostki takie jak paragrafy, bądź mniejsze takie jak zdania. Tak jak tłumacz pracuje od początku do końca dokumentu, tak oprogramowanie wyświetla każdy źródłowy segment w kolejności i zapewnia ponowne użycie wcześniejszego tłumaczenia, jeśli program odnajdzie pasujący segment źródłowy w swojej bazie danych. Jeśli nie, to program pozwala tłumaczowi na zapisanie tłumaczenia dla nowego segmentu. Po tym jak tłumaczenie dla segmentu jest zakończone, program magazynuje nowe tłumaczenie i przechodzi do następnego segmentu. Pamięć tłumaczenia w zasadzie jest podstawową bazą danych zawierającą segment języka źródłowego, tłumaczenie segmentu, oraz inne informacje takie jak data powstania segmentu, ostatni dostęp, imię tłumacza, itp. Inny dostęp pamięci tłumaczenia nie wymaga tworzenia bazy danych, w zamian polegając na poszeregowanych sygnaturach dokumentów ( np. Star Transit).
Niektóre programy pamięci tłumaczenia funkcjonują jako samodzielne środowiska, podczas gdy inne jako dodatek do programów dostępnych na rynku do przetwarzania tekstów lub innych oprogramowań. Dodatek do programów odróżnia dokumenty źródłowe od innych formatów, takich jak komputerowe wspomaganie prac wydawniczych, arkusze kalkulacyjne, HTML, tak, że posługują się używając programów pamięci tłumaczenia.
[edytuj] Wyszukiwarka tłumaczeniowa
Wyszukiwarka tłumaczeniowa (Language Search Engine software) to nowość w przemyśle tłumaczeniowym. Jest to program działający w oparciu o Internet na podobnej zasadzie, co wyszukiwarka internetowa. Jednak zamiast przeszukiwania Internetu, wyszukiwarka tłumaczeniowa przeszukuje obszerne zbiory zrobionych już wcześniej tłumaczeń (tzw. Translation Memory), tak by wśród nich znaleźć fragmenty – całe lub częściowe zdania, wyrażenia a nawet całe akapity – które byłyby jak najbardziej zbliżone do tłumaczonego tekstu źródłowego. Wyszukiwarka tłumaczeniowa czerpie i znajduje więcej w zbiorach tłumaczeń niż tradycyjne oprogramowanie tłumaczeniowe.
Wyszukiwarki tłumaczeniowe zostały stworzone z myślą, by zrewolucjonizować technologię obecnych systemów wyszukiwania, aby umożliwić wyszukiwanie haseł w oparciu o ich źródłowy kontekst, co z kolei sprawiłoby, iż wyniki wyszukiwania oddawałyby możliwie najpełniej i najtrafniej znaczenie tłumaczonych fragmentów tekstu źródłowego. Podobnie jak w przypadku tradycyjnych programów Translation Memory, prawdziwa jakość wyszukiwarki tłumaczeniowej jest zależna w dużej mierze od zbiorów tłumaczeń, spośród których wynajduje wyniki wyszukiwania.
[edytuj] Wyszukiwanie terminologiczne
Oprogramowanie to umożliwia automatyczne wyszukanie, w bazie danych, odpowiedniej terminologii, dla słowa pojawiającego się w dokumencie, przez automatyczne pojawienie się terminu w interfejsie okna bazy danych, lub poprzez przeszukanie bazy danych przy użyciu skrótów klawiszowych. Niektóre programy posiadają inne skróty klawiszowe umożliwiające tłumaczowi dodawanie nowych par terminologicznych do bazy danych, w trakcie tłumaczenia. Niektóre, bardziej zaawansowane programy umożliwiają tłumaczowi sprawdzenie, interaktywnie lub w trybie wsadowym, czy termin źródłowy lub docelowy został już użyty w bazie danych projektu.
[edytuj] Oprogramowanie porównawcze
Programy porównawcze biorą ukończone tłumaczenie, dzielą zarówno tekst źródłowy jak i docelowy na segmenty, próbując określić, które z nich można ze sobą połączyć w celu zbudowania nowej bazy danych. Wiele z tych programów pozwala tłumaczom na ponowne zestawienie ze sobą, źle dobranych, uprzednio, fragmentów. Uzyskana baza danych może być wyeksportowana do programu tłumaczeniowego i wykorzystana w przyszłości.
