Tajemnica poliszynela

Z Wikipedii

Tajemnica poliszynela to rzekoma tajemnica, o której wszyscy wiedzą, lecz nikt o niej głośno nie mówi.

Określenie tajemnica poliszynela prawdopodobnie wywodzi się z włoskiego lub francuskiego teatru lalek. Poliszynel był garbatą postacią, która charakteryzowała się wielką gadatliwością i wciąż rozsiewała plotki. Niby to szepcąc pod nosem dzieliła się wszelkimi informacjami z publicznością. Zatem tajemnica Poliszynela jest powszechnie znaną wiadomością.

W przypadku tajemnicy poliszynela (w przeciwieństwie do otwartej informacji) nikt się nie przyznaje do wiarygodności ani nie żąda weryfikacji. W języku niemieckim istnieje podobne sformułowanie offenes Geheimniss - otwarta tajemnica. Jest ono używane przy dżentelmeńskim podejściu do wstydliwych lub kompromitujących spraw. Informacja jest odpowiednio uwzględniana w decyzjach, lecz sama treść nie jest omawiana.

Inne jeszcze pochodzenie może mieć swą podstawę w poniższym, lecz konkretne użycie zostało wprowadzone przez szlachtę. Szynel to elegancki płaszcz wojskowy. Gdy dowódca się spił, młodsi oficerowie "wypożyczali" płaszcz, by wychodzić do eleganckich barów (klient w mundurze wyższego oficera jest inaczej traktowany niż niższe szarże, poza tym kiedyś lokale były podzielone zwyczajowo na dostępne dla wyższych sfer, średnich oraz plebejuszy). Było to zabronione, ale że sam dowódca zawinił pijaństwem, nikt nie karał oficerów. Fakt był powszechnie znany w środowisku, lecz jego nagłośnienie mogło tylko przynieść szkody dla obu stron. Więc milczano.