Tanzimat

Z Wikipedii

Tanzimat (w języku osmańsko-tureckim تنظيمات) to okres reform w Imperium ottomańskim w latach 1839 - 1876. Termin ten w języku osmańsko-tureckim oznacza ,,reorganizację".

Tanzimat powstał zarówno dzięki inicjatywie sułtanów Mahmuda II i Abdulmecida I jak i za sprawą inicjatywy doświadczonych na europejskich placówkach dyplomatycznych doradców: Ali Paszy, Midhata Paszy, Fuada Paszy oraz Raszida Paszy. Doszli do wniosku, że stare religijne i wojskowe instytucje nie były w stanie sprostać potrzebom imperium we współczesnym świecie. Większość symbolicznych zmian, takich jak zmiana ubiorów, miała na celu zmianę mentalności i sposobu zarządzania imperium. Wiele reform zostało bezpośrednio zapożyczonych od europejskich mocarstw. Reformy przewidywały powszechny pobór do wojska, zmianę systemu nauczania oraz miały na celu ukrócenie korupcji.

Projekt zmian został wprowadzony w okresie gdy granice państwa zaczęły się zmniejszać, a wewnętrzna stabilność poczęła ustępować anarchii. Za datę dzienną rozpoczęcia Tanzimatu uważa się 3 listopada 1839 roku, kiedy to sułtan Abdulmecid I wydał statut dla rządu tureckiego, zwany Hatt-i Sharif.

Celem wydania owego dokumentu było ujednolicenie większości instytucji i spowodowanie by administracja odnosiła sukcesy w zarządzaniu. Wszystkie prowincje imperium winny być zarządzane w podobny sposób. Zmierzano do regularnego poboru i gromadzenia podatków, do systematycznego poboru rekruta, chciano zapewnić ochronę życia, godności i własności obywatelom.

Edykt został uzupełniony przez Hatt-i Humayan wydany w 1856 roku, który zakładał równość wszystkich religii. Od 1869 roku każdy męski obywatel imperium ottomańskiego był równy wobec prawa bez względu na wyznawaną religię oraz na rożnice narodowościowe.

Jedna z najważniejszych reform, która przyniosła kres Tanzimatowi w 1876 roku, zatwierdzała ograniczenie autokratycznej władzy sułtana. Wszystkie wydarzenia tego okresu zwane są pierwszą konstytucyjną erą. Gdy sułtan Abd-ul-Hamid II zatwierdził nową konstytucję szybko okazało się, że obróciła się ona przeciwko niemu. Rozpoczął się okres represji i regresu państwa.

Era Tanzimatu przyniosła wiele pozytywnych skutków. Edukacyjne reformy doprowadziły do powstania ruchu młodotureckiego. Przyszli przywódcy Turcji oraz uczeni muzułmańscy byli nauczani w szkołach powstałych w latach 1839 - 1876. Zmiany w strukturze posiadania ziemi na własność, pozwoliły rosyjskim Żydom na zakup terenów w Palestynie doporowadzając do masowych emigracji na te obszary, zapoczątkowując proces zwany Aliyah i ułatwiając rozwój syjonizmu oraz powstanie państwa Izrael.