Triplex acies

Z Wikipedii

Triplex acies (łac. szyk potrójny) - szyk wojskowy stosowany przez legiony rzymskie, nazwa pochodzi od potrójnego uszeregowania manipułów w legionie.

Pierwsza linia manipułów nazywana była hastati - nazwa pochodzi od włóczni do walki w zwarciu. Rzymianie używali również krótkich włóczni do rzucania, pilum. Żołnierze pierwszej linii używali nie włóczni hasta (jak wskazywałaby nazwa), lecz właśnie pila. W skład tego szyku wchodzili najmniej doświadczeni żołnierze. W każdym legionie było 10 manipułów hastati. Manipuł składał się ze 120 - 150 ludzi, 6 szeregów po 20 - 25 żołnierzy.

Szyk drugi, principes, składał się z żołnierzy bardziej wyćwiczonych od hastati, wchodzili do walki razem z pierwszym szykiem.

Trzecią, rozstrzygającą bitwy linię stanowili triarii, weterani. Używani byli tylko w ostateczności, a powiedzenie rzymskie "Doszło do triarii" oznaczało, że sytuacja stała się krytyczna. Ich manipuły, w przeciwnieństwie do manipułów hastati i principes liczyły po 60 ludzi.

Istotną cechą triplex acies jest to, że manipuły oddzielone są od siebie przerwą o szerokości czoła manipułu z następnej linii. Miało to na celu zapewnienie dużej manewrowości przy jednoczesnym zachowaniu możliwości szybkiego tworzenia zwartej linii wojsk.