Tymf

Z Wikipedii

Tymf, tynf – potoczna nazwa polskich srebrnych złotówek, bitych w latach 1663-1666, początkowo w mennicach bydgoskiej i krakowskiej, później również lwowskiej.

Deklarowany nominał tej monety wynosił 30 groszy, jednak srebro użyte do jej produkcji miało wartość nie większą niż 10-15 groszy. Spowodowane to było trudnościami skarbu królewskiego po potopie szwedzkim (patrz boratynka).

Na awersie monety widniał trzyliterowy monogram króla Jana Kazimierza "ICR" Ioannes Casimirus Rex, co złośliwie, przez wzgląd na niską zawartość srebra w monecie, odczytywano jako Initium Calamitatis Regni – początek nieszczęść królestwa.

Napis DAT PRETIVM SERVATA SALVS POTIORQ METALLO EST (Cenę daje ocalenie kraju i to lepsze jest od kruszcu) próbował wytłumaczyć motywację, dla której władze świadomie zdecydowały się na bicie niepełnowartościowej monety. Przy okazji bicia tych złotówek dzierżawca mennic koronnych Andrzej Tymf, od którego nazwiska pochodzi nazwa, dopuścił się nadużyć, które zmusiły go do ucieczki z Polski.

Będąca, razem z boratynką, symbolem upadku gospodarczego Rzeczypospolitej moneta, nadawała się świetnie do powiedzenia "dobry żart tymfa wart".

Tymfy bite były w ogromnych ilościach, bardzo niedbale, częste są błędy w napisach. Blacha "srebrna" z której wybijano tymfy była z reguły źle rozwalcowana, o nierównej powierzchni, dlatego tymfy ładnie wybite, w pełni czytelne, są dosyć trudno dostępne.

W latach 1752-55 tymfy bił August III (w mennicy lipskiej).