Urbanistyka Łodzi w okresie kolonizacji pruskiej (1796-1806)
Z Wikipedii
Mimo, że formalnie Łódź znalazła się pod zaborem pruskim już w 1793 r. (tj. po drugim rozbiorze), w praktyce poważniejsze zmiany w jej obrębie i okolicach odnotowano dopiero po 1798 r. Wówczas nastąpiła sekularyzacja dóbr duchownych i przejęcie ich na własność przez rząd pruski. W tym czasie przybyli również pierwsi koloniści z Królestwa Pruskiego, dzięki czemu w miasteczku i wsiach je otaczających wzrosła koniunktura gospodarcza (pojawiły się pierwsze zapowiedzi kapitalizmu) oraz liczba ludności. W 1793 r. Łódź zamieszkiwało 191 mieszkańców, ale już w 1800 r. było ich 428.
Na terenie dóbr królewskich, powstałych w wyniku sekularyzacji, założone zostały 3 pierwsze kolonie pruskie: Friedrichshagen (obecnie Augustów), Effingshausen (obecnie Starowa Góra) i Neu Sulzfeld (obecnie Nowosolna). Kolejna kolonia pruska powstała w wyniku przekształcenia osady olęderskiej Olechów. Kolonie pruskie tworzono na tych samych zasadach co osady olęderskie, jednak różniły się one od nich układem przestrzennym, bardziej regularnym, opartym o prostą linię głównej drogi (rzędówka). W przypadku Nowosolnej powstało bardziej zaawansowane założenie, o unikalnym w Polsce, radialnym układzie przestrzennym przecinających się w sposób symetryczny czterech rzędówek. W okresie tym powstało także kilka oczynszowanych osad samotniczych.