Uskok

Z Wikipedii

Uskok – struktura tektoniczna powstała w wyniku rozerwania mas skalnych i przemieszczenia ich wzdłuż powstałej powierzchni (lub wąskiej strefy zniszczenia), zwanej powierzchnią uskoku (lub strefą uskokową). Uskokom mogą towarzyszyć inne struktury tektoniczne (przyuskokowe podgięcia warstw, fałdy, fleksury).

Z uskokami związane jest powstawanie zrębów i zapadlisk (np. rowów tektonicznych). W Polsce jednym z aktywnych uskoków tektonicznych jest uskok kłodnicki.

[edytuj] Podział skrzydeł uskoku

• Skrzydło zrzucone - masy skalne przemieszczone wzdłuż powierzchni uskoku w dół
• Skrzydło wiszące - masy skalne przemieszczone w górę
• Skrzydło spągowe - skrzydło znajdujące się pod powierzchnią uskokową
• Skrzydło stropowe - skrzydło znajdujące się nad powierzchnią uskokową

[edytuj] Podział uskoków

• Ze względu na działające naprężenia:
  • uskoki normalne (powstałe na skutek rozciągania skorupy ziemskiej)
  • uskoki odwrócone (naprężenia ściskające)
  • uskoki przesuwcze (naprężenia ścinające)
    • prawoskrętne
    • lewoskrętne

• Ze względu na nachylenie i kierunek przemieszczenia:
  • uskoki zrzutowe - przesunięcie w płaszczyźnie pionowej
    • normalne
    • odwrócone
  • uskoki przesuwcze - przesunięcie w płaszczyźnie poziomej
    • normalnoprzesuwcze
    • inwersyjnoprzesuwcze
  • uskoki progowe - przesunięcie w powierzchni pionowej
  • uskoki rotacyjne - wielkość przemieszczenia może się zmieniać wzdłuż biegu powierzchni uskokowej
    • nożycowe
    • zawiasowe
  • nasunięcia - uskoki o powierzchniach nachylonych pod bardzo małym kątem, w których masy skalne są przemieszczone na znaczną odległość

• Ze względu na nachylenie powierzchni uskokowej:
  • uskoki poziome: kąt upadu (α) = 0°
  • uskoki połogie: 0°< α < 45°
  • uskoki strome: 45° < α < 90°
  • uskoki pionowe: α = 90°

• Ze względu na stosunek uskoków do regionalnej rozciągłości struktur:
  • uskoki podłużne - równoległe do struktur
  • uskoki poprzeczne - przecinające struktury pod kątem prostym
  • uskoki diagonalne - skośne względem struktur

• Ze względu ma stosunek wieku powierzchni uskokowej do wieku przemieszczenia:
  • Uskoki pierwotne
  • Uskoki wtórne (odmłodzone)

• Uskok transformujący

  Osobną kategorią są uskoki transformujące, odkryte w połowie XX w. w związku z badaniami dna oceanicznego (przede wszystkim grzbietów śródoceanicznych i stref spreadingu).

[edytuj] Zobacz też

• sieć regmatyczna
• strefa T-T

To jest tylko zalążek artykułu związanego z geologią. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.