Usta Prawdy

Z Wikipedii

Usta Prawdy (wł. Bocca della Verità) - okrągły, marmurowy medalion, o średnicy ok. 175 cm, przedstawiający oblicze brodatego bóstwa. Istnieje wiele teorii na temat jego pochodzenia i funkcji. Jego wiek szacowany jest na ponad 2000 lat. Uważa się, m.in. że medalion mógł być przykrywą zbiornika na wodę, częścią fontanny lub też służyć jako pokrywa wejścia do starożytnego wodociągu. Wedle średniowiecznej legendy, rzeźba pełniła funkcję wykrywacza kłamstw – podejrzany wkładał dłoń w usta, które miały zamykać się, odgryzając kończynę, gdy osoba mówiła nieprawdę.

Obecnie usta prawdy znajdują się w przedsionku kościoła Santa Maria in Cosmedin w Rzymie.

Spis treści 1 Nazwa 2 Funkcje 3 Bóstwo 4 Legenda 5 Kultura masowa 6 Przypisy

[edytuj] Nazwa

W okresie średniowiecza nazwa Bocca della Verità była używana dla określenia publicznych skrzynek na listy^[1], gdzie anonimowo można było zostawić informacje o grzesznych występkach sąsiadów.

[edytuj] Funkcje

Istnieje wiele teorii na temat funkcji medalionu, który mógł służyć jako:

• miejsce składania przysięgi
• pokrywa wejścia do antycznego wodociągu w pobliżu świątyni Herkulesa
• fragment fontanny – dwa otwory na bokach medalionu miały utrzymywać rzeźbę w pozycji pionowej^[2]
• przykrywa studni w świątyni Eskulapa – żaden z otworów nie jest jednak na tyle duży, by czerpać przezeń wodę
• przykrywa kolektora wody deszczowej w jednej ze świątyń

[edytuj] Bóstwo

Uważa się, że medalion przedstawia oblicze brodatego bóstwa, które do tej pory nie zostało jednoznacznie zidentyfikowane. Maska może być portretem:

• Merkurego, rzymskiego boga handlu i złodziei – nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajduje się źródełko Merkurego, do którego pielgrzymowali złodzieje i handlarze, by uzyskać przebaczenie za popełnione występki i kłamstwa

• Fauna, staroitalskiego boga płodności, przedstawianego jako brodatego pół człowieka pół kozła – na rzeźbie dopatrzono się szczątków rogów

• Jowisza, w mitologii rzymskiej uważanego za ojca bogów - nieopodal kościoła Santa Maria in Cosmedin znajdowała się świątynia Jowisza jako Jupiter Jurarius (gwarant prawa), gdzie maska miała pełnić funkcję miejsca składania przysięg

• greckiego boga rzek lub oceanów Trytona lub władcy mórz Okeanosa

[edytuj] Legenda

Wedle średniowiecznej legendy, temu kto włożył swoją dłoń do ust i składał fałszywe świadectwo, usta odgryzały kończynę. W średniowieczu przy rzeźbie miano wykonywać wyroki - za zdradę czy kłamstwo odcinano rękę.

[edytuj] Kultura masowa

Usta prawdy pojawiły się w filmie "Rzymskie wakacje" z udziałem Audrey Hepburn i Gregory Pecka. W jednej ze scen aktor wkłada dłoń w usta, udając następnie, że została mu odgryziona.

Przed maską wciąż gromadzą się długie kolejki turystów z całego świata, chcących zrobić sobie pamiątkową fotografię, oczywiście z dłonią w ustach.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Jedna z takich skrzynek, Bocca di Leone o della Verità, znajduje się w Pałacu Dożów w Wenecji
2. ↑ Ze względu na brak śladów erozji w pięciu otworach maski (oczy, nos, usta), teorie związane z przepływem wody, straciły na znaczeniu