Victor Turner
Z Wikipedii
Victor Witter Turner (ur. 28 maja 1920 w Glasgow - zm. 18 grudnia 1983 w Charlottesville) - antropolog amerykański pochodzenia szkockiego.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Jego ojciec, Norman Turner, był kapitanem i inżynierem elektronikiem, matka, Wioletta Witter, była aktorką Teatru Narodowego Szkocji. W wieku jedenastu lat Turner wyjechał z matką (rozwiedzioną) do Bournemouth w Anglii gdzie skończył szkołę ogólnokształcącą, a następnie - prawdopodobnie pod wpływem matki[1] - zaczął w 1938 r. studiować filologię angielską i klasyczną na University College London. Studia przerwał w 1941 r. z powodu poboru do wojska. W 1943 r. ożenił się z Edith Davis (która później także została antropologiem). Przez kilka lat żyli (z dwoma synami) w cygańskim wozie nieopodal bazy wojskowej Rugby.
Po przeczytaniu książek „Dojrzewanie na Samoa” Margaret Mead i „The Andaman Islanders” Alfreda Radcliffe-Browna powziął decyzję o rozpoczęciu studiów antropologicznych[2], (na Uniwersytecie Manchesterskim), które ukończył w 1949 r. z tytułem Bachelors Degree with Honours (odpowiednik pol. licencjata, ale z wyróżnieniem). Max Gluckman, jeden z jego profesorów, złożył mu ofertę wyjazdu na stypendium naukowo-badawcze do Afryki. Badał tam obyczaje plemienia Ndembu zamieszkującego Północną Rodezję (dzisiejsza Zambia). Doktorat obronił w 1955 r. po czym został na kilka lat wykładowcą Uniwersytetu. Opublikował wtedy swoją dysertację Schism and Continuity in an African Society: A Study of Ndembu Village Life (1957 r.).
[edytuj] Praca naukowa
Turner zyskał sławę dzięki swym badaniom nad teorią trójdzielnej struktury rytuału A. van Gennepa i rozwinięciu w niej fazy wyłączenia (liminalnej). Zauważył, że w stanie liminalnym, przejściowym między dwiema innymi fazami, uczestnicy rytuału są "pomiędzy". Nie należą już do społeczności, której byli częścią, ale nie zostali jeszcze włączeni do innej grupy. Liminalność jest wg Turnera stanem zawieszenia, niejasnym okresem, którego wyznacznikami mają być: pokora, odosobnienie, sprawdziany, niezdefiniowana przynależność do grupy płciowej oraz communitas[3]
[edytuj] Najważniejsze dzieła
- Schism and continuity in an African society: A study of Ndembu village life, 1957
- The Forest of symbols: Aspects of Ndembu ritual Ithaca, 1967
- Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, 2005 (Dramas, Fields, and Metaphors: Symbolic Action in Human Society, 1974)
- Od rytuału do teatru, 2006, ISBN 837230441 (From Ritual to Theatre: The Human Seriousness of Play, 1982)
[edytuj] Źródła
- Mathieu Deflem, Rytuał, anty-struktura i religia, czyli Victora Turnera procesualna analiza symboli., przeł. Jacek Dziekan, Konteksty, nr 1-2 2002
- H.G. Barnard, Victor Witter Turner: A bibliography (1952-1975), Anthropologica, 27 (1-2), 1985
