Wenzel Anton von Kaunitz

Z Wikipedii

książę Wenzel Anton Graf von Kaunitz (2 lutego 1711 w Wiedniu, zm. 27 czerwca 1794 tamże) - austriacki mąż stanu i dyplomata.

Wywodził się ze starego rodu czeskiego Kaunitzów. Kanclerz Austrii w latach 1753-1792, twórca sojuszu Austrii z Francją przeciw Prusom (1756, wojna siedmioletnia 1756-1763), jeden z głównych inspiratorów I rozbioru Polski. Był on jednym z piewców absolutyzmu oświeconego oraz mecenasem literatury i sztuki.

W latach 1741-1744 był austriackim ambasadorem w Turynie, a w latach 1750-1753 w Wersalu. Jako ambasador przy wersalskim dworze przyczynił się do tzw. renversement des alliances ("odwrócenia przymierzy"). Był zdania, że dwuwiekowa rywalizacja austriacko-francuskiej przyczyniła obu krajom jedynie szkody, a w tym czasie wzrosły w siłę inne państwa takie jak: Królestwo Prus, Królestwo Wielkiej Brytanii czy Imperium Rosyjskie. Zaproponował więc Francuzom sojusz. Osoba, którą się "posłużył" była madame de Pompadour, która przekonała Ludwika XV i ministrów.

W roku 1753 został kanclerzem (Staatskanzler - austriackim MSZ). Poprzednio urząd ten sprawował Johann Christoph von Bartenstein zaufany Marii Teresy. Kaunitz, którego energię dostrzegła cesarzowa, spowodował ograniczenie władzy Bartensteina jedynie do spraw polityki finansowej i ekonomicznej, po pewnym czasie sam przejął wszystkie sprawy. Najwyższy urząd w państwie Kaunitz sprawował aż do śmierci w roku 1792. Jako kanclerz zreformował i zmodernizował państwo Habsburgów.

W 1760 roku z jego inicjatywy powołano do życia Radę Stanu (Staatsrat) jako organ doradczy monarchy, kontrolujący wszystkie władze w państwie.

[edytuj] Literatura

• Alfred von Arneth: Biographie des Fürsten Kaunitz : Ein Fragment. – In: AÖG 88, 1900, S. 1-202
• Georg Küntzel: Fürst Kaunitz-Rittberg als Staatsmann. – Frankfurt: Diesterwerg, 1923
• Alexander Novotny: Staatskanzler Kaunitz als geistige Persönlichkeit. – Wien: Hollinek, 1947
• Friedrich Walter: Männer um Maria Theresia. – Wien: Holzhausen, 1951
• Grete Klingenstein: Der Aufstieg des Hauses Kaunitz: Studien zur Herkunft und Bildung des Statskanzlers Wenzel Anton. – Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1975 <Neuauflage: Göttingen : Vandenhoeck und Ruprecht, 1997. – ISBN 3-525-35906-3>
• Tibor Simanyi: Kaunitz oder Die diplomatische Revolution: Staatskanzler Maria Theresias. – Wien: Amalthea, 1984
• Lothar Schilling: Kaunitz und das Renversement des alliances. Studien zur außenpolitischen Konzeption Wenzel Antons von Kaunitz. Historische Forschungen 50. – Berlin: Duncker & Humblot 1994.
• Klingenstein, G.; Szabo, F. A. J. (Hrsg.): Staatskanzler Wenzel Anton von Kaunitz-Rietberg 1711–1794. Neue Perspektiven zu Politik und Kultur der europäischen Aufklärung. – Graz u. a. 1996.