Wepsowie
Z Wikipedii
Wepsowie - naród ugrofiński zamieszkujący w północno-zachodniej części Federacji Rosyjskiej, używający języka wepskiego zaliczanego do języków bałtofińskich, oraz języka rosyjskiego.
Wepsowie zamieszkują w obwodzie leningradzkim, w okolicy Sankt Petersburga (środkowi Wepsowie) oraz na wschód od tego miasta (Wepsowie południowi), a także w rosyjskiej Karelii, w okolicach Pertozawodzka, nad jeziorem Ładoga (Wepsowie północni, stanowiący 2/3 całości narodu). Większość wierzących Wepsów należy do Kościoła prawosławnego.
Wepsowie nigdy nie posiadali własnej państwowości, a ziemie zamieszkiwane przez nich zostały w XIII w. podbite przez księstwa ruskie. Prowadzona początkowo celowa polityka rusyfikacji, zaś w XX wieku procesy migracyjne i asymilacyjne spowodowały, iż liczba Wepsów systematycznie się zmniejsza. Asymilacja nie następuje obecnie jak w latach poprzednich tylko poprzez zmniejszania się liczby Wepsów z powodu zmiany świadomości narodowej na rosyjską, ale również na karelską. Spis ludności przeprowadzony w Rosji w 2002 r. wykazał, iż w kraju tym żyje 8240 Wepsów (ponadto kilkadziesiąt osób tej narodowości mieszka na Ukrainie). Jeszcze w 1939 r. narodowość wepską deklarowało 32 000 osób, w 1959 już tylko 16 400, zaś w 1989 - około 12 000.
Obecnie działają wepskie towarzystwa kulturowe w Petrozawodzku i Sankt Petersburgu, a ich działalność wspierają władze, zwłaszcza autonomicznej Karelii.
Spis treści |
[edytuj] Wepska gmina narodowa
20 stycznia 1994 r. w ramach Rejonu prionieżskiego rosyjskiej Karelli powołano do życia autonomiczną jednostkę administracyjną północnych Wepsów - Wepską Gminę Narodową (Вепсская национальная волость, czyt. Wiepskaja Nacionalnaja Wołost'), obejmującą 13 wiosek. Gminę tę, w której siedzibą władz jest wieś Szełtoziero ( Soutjärvi ) (ok. 85 km. od Petrozawodzka) 1 stycznia 2002 r. zamieszkiwało 3493 mieszkańców, spośród których 1202 stanowili Wepsowie.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Wepska Gmina Narodowa.[edytuj] Zmiany populacji Wepsów
| rok | liczba Wepsów (wg danych spisowych) |
|---|---|
| 1897 | 25.284 |
| 1926 | 32.773 |
| 1939 | ok. 32.000 |
| 1959 | 16.400 |
| 1970 | 8.281 |
| 1979 | 8.094 |
| 1989 | ok. 12.000 |
| 2002 | 8.420 |
